بررسی فراوانی و علل موثر بر مرگ و میر مادران باردار به علل غیر مستقیم در استان اردبیل طی سالهای1390-1380

مقدمه و هدف : مرگ مادر در طول دوره ی حاملگی یا در حین زایمان و تا 42روز بعد از خاتمه حاملگی به هر علتی به جز حوادث، مرگ مادر ناشی از عوارض بارداری و زایمان محسوب می گردد و به مرگهای مادری در اثر بیماری های قبلی مادر یا بیماری هایی که در ضمن حاملگی، زایمان و بعد از آن ظاهر می شوند یا تشدید می شوند مرگ غیر مستقیم اطلاق می گردد. بر اساس اهداف توسعه هزاره سازمان ملل بایستی میزان مرگ مادر تا سال 2015 نسبت به میزان پایه (سال1990 (تا 75درصد کاهش یابد. طبق برنامه پنجم توسعه، باید آمار مرگ و میر مادران باردار به 15 نفر در هر 100 هزار نفر برسد. بنابراین تعیین علل مستقیم وغیر مستقیم مرگ مادران بارداربه منظور برنامه ریزی و مداخله برای رسیدن به هدف قانون برنامه پنجم توسعه کشور ضرورت دارد.این مطالعه با هدف تعیین فراوانی و علل موثر بر مرگ و میر مادران باردار به علل غیرمستقیم انجام گرفت. مواد و روش ها : این مطالعه به صورت مقطعی و توصیفی- تحلیلی و با استفاده از داده های موجود در سیستم شبکه های بهداشتی درمانی استان اردبیل طی سالهای 1380-1390 انجام گردید. با مطالعه و بررسی اسناد و پرسشنامه های مربوطه علل مرگ استخراج گردید و اطلاعات گروه شاهد به نسبت 1 به 4 ازطریق نمونه گیری تصادفی جمع آوری گردید. اطلاعات با ازمونهای اماری کای اسکویر ، t2test و رگرسیون با استفاده از نرم افزار 20.SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها : یافته ها نشان داد که 15مورد از 50 مورد مرگ مادری ، مرگ غیرمستقیم بود که در مجموع 30%کل مرگ و میر مادران را تشکیل میدادند.بیشترین تعداد مرگها در سالهای 1382 و 1390 ) 18%) و کمترین آن در سال 1387 ) صفر) بود.72 %مادران فوت شده در محدوده سنی 18 تا 35 سال بودند.دو سوم مرگها در مقطع پس از زایمان و در شهراتفاق افتاده بود.از علل غیرمستقیم مرگ مادری ترومبوز مغزی و تشنج هر کدام 4 %و طوفان تیرویید ، لپتوسپیروز ،سکته مغزی، انفلوانزا، هپاتیت , شکم حاد ، نارسایی خونریزی از تومور شکمی، ITPهر کدام 2 %بودند. در این مطالعه با استفاده از آزمون رگرسیون لجستیک بین فاصله بین دو بارداری ، مراقبت پیش از بارداری و ابتلا به بیماری زمینه ای با مرگ مادر ارتباط وجود داشت.بحث و نتیجه گیری : برنامه ریزی برای تعیین علت اصلی مرگ وحذف علل غیرمستقیم مرگ، در کاهش یک سوم از مرگ مادرانباردار حایز اهمیت است و همچنین ارتقاءکیفیت مراقبت های بارداری و زایمان و پس از زایمان از مهمترین اقدامات موثر در کاهش مرگ و میر مادران در استان خواهد بود.

Keywords:

مرگ و میر , زایمان , مادران باردار- مرگ غیرمستقیم مادر