مروری بر آفات مهم رز و مدیریت کنترل آنها در فضای سبز شهری

همه گل ها زیبا و دلفریب هستند اما گلهای رز نظر انسان ها را بیشتر به خود جلب نموده اند.ایجاد باغ های رز فضاهای سبز شهری پارک های عمومی و رواج هدیه گل به افراد موجب شده است که پرورش انواع رزها یک شغل اقتصادی باشد.امروزه کاشت این گیاه برای فضای سبز کشورمان در دستور کار شهرداری ها قرار گرفته است.بندپایان متعددی روی این گیاهان رز فعال هستند که خسارت های مستقیم و غیر مستقیم به گیاهان وارد می کنند.به منظور مدیریت صحیح آفات رز شناخت دقیق آفت زیست شناسی و نحو خسارت آن ضروری است.در بررسی سالهای 1384-85 که در پارکها و فضای سبز شهر تهران و برخی از شهرهای کشور صورت گرفت آفات متعدد ذیل شناسایی گردید: 1.گروه آفات مکنده شیره گیاهی :آفات متعددی به اندام های مختلف گیاه رز خسارت مستقیم و غیر مستقیم وارد می کنند که عبارتند از شته گل سرخ Macrosiphum Rosea شته گندم و گل سرخ Metopolophium dirhodum شپشک سپردار سفید گل سرخ Aulacaspis Rosea زنجرک گل سرخ Edwardsiana Rosea سفید بالک رز Aleurodes Cotesii تریپس توتون Thripstabaciتریپس گل Frankiniella intonsa کنه دو لکه ای Tetranychus urticae 2..گروه آفات برگ خوار : در مراحل لاروی و بالغ روی برگها و جوانه های گیاهان رز خسارتزا می باشند .گونه های فعال عبارتند از: زنبور برگ بر رز Megachila sp حشرات بالغ حواشی برگ های رز را نیم دایره برش زده و جهت لانه سازی استفاده می نمایند . زنبور برگ خوار رز Arge Rosea لاروها به رنگ سبز با لکه های سیاه که از برگهای جوان تغذیه می کنند .زنبور برگ خوار ثانوی رز Allantus viennensis لاروها از پارانشیم برگها تغذیه می کنند و در اوج خسارت تنها رگبرگ های اصلی بر جا می ماند.زنبور شبه زالوی برگ خوار رز Caliroa limacine لاروها از پارانشیم رویی برگها تغذیه می کنند پروانه برگ خوار رز Cacoccia rosanaبا ایجاد تارهایی برگهای رز را از طول ریشه می کند.و از پارانشیم برگها تغذیه می کند.پروانه جوانه خوار رزArchips rosanusلاروها از پارانشیم برگ تغذیه کرد و با تارها برگها را از طول لوله می کنند.3. گروه آفات گل خوار: سوسکهای گل خوار در بهار در باغچه های رز ظاهر شده و از اندام گل ها تغذیه می کنند.زنبورهای گال زا نیز گال های قرمز مژه دار روی میوه رزها ایجاد می کنند.گونه های فعال عبارتند از :سوسک گل خوار سیاه Oxythyrca cincteuaسوسک گل خوار بور Epicometis hirtaسوسک سبز گل سرخ Cetonia aurataزنبور گال زای نسترن Rhodites Rosae 4. گروه آفات چوب خوار :روی ریشه و ساقه گیاهان رز فعال هستند.کرم های سفید از ریشه گیاهان تغذیه می کنند .سوسک ها و زنبور های چوبخوار نیز در مرحله لاروی به درون ساقه نفوذ کرده و با تغذیه از بافت های چوبی دالان های طولی ایجاد می کنند.گونه های مهم عبارتند از: کرم سفید ریشه Polyphylla olivieriسوسک شاخک بلند رزاسه Osphrateria coerulescens زنبور چوبخوار رز Ardis bipunctataبه منظوز مدیریت صحیص جمعیت هر یک از آفات مذکور شیوه ها و دستورالعمل های متعددی ارائه شده است.بطوریکه جهت کنترل جمعیت برخی از آفات مکنده آبپاشی با فشار زیاد هرس قسمت های آلوده حمایت از دشمنان طبیعی و کاربرد آنها استفاده از ترکیبات شیمیایی اختصاصی پیشنهاد می شود.در کنترل سایر گروه های آفات نیز با توجه به زیست شناسی آفت اقداماتی از قبیل جمع آوری مکانیکی آفات و معدوم آنها هرس قسمتهای آلوده و سوزاندن آنها اجرای عملیات به زراعی شامل : تقویت گیاهان خسارت دیده حذف علف های داخل و حواشی باغچه ها و کاربرد ترکیبات شیمیایی اختصاصی در مرحله حساس آفت توصیه می گردد.

Keywords:

رز , آفات , مدیریت کنترل , فضای سبز شهری