مطالعه تاثیر تنش کادمیم بر خصوصیات مورفولوژیکی و میزان تجمع این عنصر در جو

کادمیم فلزی سمی است که تهدیدی برای سلامتی انسان و سایر موجودات زنده می باشد. برای بررسی تاثیر تنش کادمیم بر خصوصیات مورفولوژیکی 40 ژنوتیپ جو، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. عنصر کادمیم در دو سطح شاهد و 50 میکرو مولار مورد استفاده قرار گرفت. بذور در بستر پرلیت و پیت ماس کشت و با محلول غذایی هوگلند بدون کادمیم (شاهد) و حاوی کادمیم آبیاری شدند. بعد از مرحله رسیدگی، صفات مورفولوژیکی اندازه گیری گردید. تجزیه واریانس تنوع قابل ملاحظه ای را بین ژنوتیپ ها از نظر تجمع کادمیم نشان داد. در سطح شاهد تجمع کادمیم در ژنوتیپ ها وجود نداشت. در سطح تنش کادمیم، در دانه ارقام آبیدر، دشت، صحرا، قره آرپا، ینسیوی، دایتون رانی و سهند تجمع کادمیم وجود نداشت و لاین 18 (F-A2-11) همراه با برخی دیگر از لاین ها و رقم بهمن بیشترین تجمع کادمیم در دانه را داشتند. همچنین، بیشترین مقدار تجمع کادمیم در شاخ و برگ در لاین 18 مشاهده گردید. سپس، لاین های 24، 25، 29 و رقم بهمن تجمع کادمیم بیشتری در شاخ و برگ ها داشتند. لاین های 3، 6، 7، 12، 13، 16، 20 و ارقام ینسیوی و ماکویی کمترین تجمع کادمیم را در شاخ و برگ خود داشتند. در مجموع، در اغلب ژنوتیپ ها تنش کادمیم باعث کاهش میانگین صفات اندازه گیری شده گردید. در دو سطح شاهد و تنش کادمیم، گروه بندی ژنوتیپ ها با استفاده از روش تجزیه خوشه ای بر مبنای صفات اندازه گیری شده، ژنوتیپ ها را در 5 گروه مجزا قرار داد. رقم قره آرپا از نظر اکثر صفات اندازه گیری شده بهتر بود و در هر دو سطح شاهد و تنش در گروه هایی قرار گرفت که میانگین صفات بالاتری نسبت به بقیه گروه ها داشتند.

Keywords:

تنوع ژنتیکی , فلزات سمی , تنش , تحمل ارقام