بررسی نقش عوامل ادراکی شناختی در ایجاد حس مکان در محلات قدیمی

امروزه ابعاد انسانی محله بیش از هر زمان دیگر مورد توجه برنامهریزان و طراحان شهری قرار گرفته و انسان نیز به عنوان یک موجود اجتماعی به حضور در چنین فضاهایی علاقه فطری دارد. محیط علاوه بر عناصر کالبدی، شامل پیام ها و رمزهایی است که مردم بر اساس نقشها، توقعات، انگیزهها و دیگر عوامل آن را درک میکنند و در مورد آن به قضاوت میپردازند. تعلق به مکان حسی است که به منظور بهرهمندی و تداوم حضور انسان در مکان نقش تعیینکنندهای مییابد و فراتر از آگاهی از استقرار در یک مکان است. این حس به پیوند فرد با مکان منجر میشود که انسان خود را جزیی از مکان می داند . از سوی دیگر با نگاهی سریع به وضعیت امروزه محلات ش هرهای ایرانی بهسادگی درمییابیم که برخلاف گذشته این مناطق کمتر از نظر معنایی و هویتی اثرگذاری شاخصی بر ساکنان خود دارند. درهمین راستا پژوهش حاضر بر آنست که ساختارهای تعلق مکانی در محلات سنتی را شناسایی کرده تا ازین ره بتواند چگونگی تقویت نکات مثبت این ساختارها را مشخص کند. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی می -باشد که با توزیع پرسشنامه در محله قدیمی و سنتی کلپای شهر همدان و تحلیل همبستگی بر روی آنها صورت گرفته است. نتایج ناشی از تحلیل یافتههای آماری، حاکی از این می باشند که یکی از عوامل اثرگذار بهمنظور افزایش حس تعلق به مکان در محلات سنتی عوامل ادراکی شناختی میباشند و نقش مهمی در تشویق ساکنین به حضور و تعامل در فضا دارد و به شکل گیری تصویر ذهنی قوی از هویت مکان در ذهن مخاطبان کمک میکند.

Keywords:

محله , مکان , حس تعلق به مکان , عوامل ادراکی شناختی , محله کلپا