بررسی تطبیقی رویا از منظر ابن عربی و ملاصدرا

رویا به عنوان دریچهٔ ورود به عالم غیب در آثار اکثر فلاسفه، متکلمین و عرفا مطرح شده و این امر، دلیل بر اھمیت مسیله رویا است. از میان فلاسفه و عرفا، صدرالمتالھین شیرازی و ابن عربی به تفصیل به مباحثی پیرامون رویا پرداختهاند. ملاصدرا و ابن عربی در مسیله رویا، نقش گسترده ای برای عالم خیال و رابطه قوه خیال انسان با عالم خیال منفصل قایلند. ابن عربی، خواب و رویا را گستردهترین پھنه فعالیت و خلاقیت خیال شمرده و از اصطلاحاتی نظیر مثال مقید و مثال مطلق در این مورد استفاده کرده است. به گفته ابن عربی و ملاصدرا، رویای صادق و مرگ ھر دو، طرقی برای کشف حجاب و انتقال به عالم بالاترند، لکن این کشف حجاب در خواب، موقت و گذرا و در مرگ دایمی است. رویا و ظھور آن و نحوه تعبیر رویاھا، از دیگر مباحث مطرح در مسیله رویاست و ابن عربی و ملاصدرا، قایل به وجود رویای صادقه و بی نیازی آن از تعبیرند . در مقابل، رویاھایی که حاصل محاکات متخیلهاند، نیازمند به تعبیرند و اضغاث احلام که حاصل شیطنتھای متخ یله اند و اساس و منشایی ندارند، تعبیری ندارند، بلکه حاصل انحرافات مزاج میباشند. ھدف از نگارش این مقال، مقایسه تطبیقی آراء این دو متفکر در مسیله رویا و استخراج وجوه مشترک و متفاوت آن ھا در این موضوع فلسفی است.

بررسی تطبیقی رویا از منظر ابن عربی و ملاصدرا Keywords:

رویا , خیال , مثال مطلق و مقید , ابن عربی , ملاصدرا