تعیین محل مناسب سکونتگاه های روستایی بر اساس نقش عوامل طبیعی، مورد مطالعه شهرستان زنجان

مناطق روستایی کشور همواره به علت استقرار در فضاهای نامناسب و ناپایدار از نظر عوامل طبیعی دچار مشکلات وچالش های بسیاری در زمینه رفاه و کیفیت زندگی و به ویژه در مواجه با مخاطرات محیطی هستند. لذا پژوهش حاضرسعی در شناخت مطلوبیت سکونتگاه های روستایی بر اساس عوامل طبیعی، در سطح شهرستان زنجان را دارد. پژوهشحاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای ومیدانی بوده و با توجه به ادبیات تحقیق، عوامل طبیعی شامل: زمین شناختی(لیتولوژی و گسل)، اقلیمی(دما و بارش)،هیدرولوژیک (فاصله از رودخانه) و ژیومورفولوژیک (شیب و توپوگرافی) انتخاب گردیده است. به علت گوناگونی معیارها بهمنظور تصمی مگیری از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و همچنین در تحلیل فضایی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده و نقشه پهنه بندی مطلوبیت مکانی از نظر عوامل محیطی تولید گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد 23/19% از سطح شهرستان از نظر معیارهای مذکور با دارا بودن 20/17% از روستاهای شهرستان، شرایط مناسبی جهت استقرار سکونتگاه های روستایی دارد. همچنین 36/1% از سطح شهرستان با 35/29% از روستاها دارای شرایط متوسط بوده و بیشترین قسمت از شهرستان با 40/7% مربوط به پهنه نامناسب است که 44/54% از روستاهای شهرستان را داراست. لذا توجه به این مناطق نامناسب در برنامه ها و طر حهای توسعه در سطح منطقه ای و محلی الزامی می نماید.

Keywords:

مکانیابی , عوامل طبیعی , سکونتگاه های روستایی , GIS , AHP