برآورد تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و رابطه بین عملکرد دانه و اجزای وابسته در ژنوتیپ های نخود پاییزه در شرایط دیم

به منظور برآورد تنوع، وراثتپذیری، روابط بین صفات و تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بین عملکرد دانه و اجزای عملکرد، چهارده رگه (لاین) نخود سفید به مدت سه سال (93-1390 (در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار، ارزیابی شدند. نتایج تجزیه مرکب گویای معنیدار بودن تفاوت بین ژنوتیپها در اغلب صفات بود. بالاترین مقدار ضریب تغییرات فنوتیپی به ترتیب برای عملکرد دانه، شمار غلاف در بوته و شمار دانه در بوته و بالاترین مقدار ضریب تغییرات ژنوتیپی به ترتیب برای عملکرد دانه، عملکرد زیست توده (بیولوژیک) و ارتفاع بوته به دست آمد. این نتایج مبین این نکته بود که اصلاح این صفات از راه گزینش محتمل است. وراثت پذیری بالا همراه با بهره ژنتیکی میانگین بالا برای عملکرد دانه، شمار دانه در غلاف و وزن صددانه نشان داد که گزینش فنوتیپی برای این صفات میتواند موثر باشد. عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد زیست توده و شمار شاخه های اولیه داشت؛ لذا این صفات را میتوان برای گزینش ژنوتیپهای با عملکرد بالا در نخود استفاده کرد. تجزیه مسیر آشکار ساخت که شمار دانه در بوته و به دنبال آن شمار شاخه اولیه ، وزن صددانه و عملکرد زیست توده تاثیر مستقیم مثبتی بر عملکرد دانه داشتند. همچنین میتوان شمار شاخههای اولیه، شمار شاخه های ثانویه و شمار روز تا گلدهی را بهعنوان معیار گزینش غیرمستقیم برای عملکرد دانه بالاتر به کار برد.

Keywords:

بهره ژنتیکی , تجزیه علیت , نخود , وراثت پذیری , همبستگی