قاعده حقوق خاص؛ زمینه ای برای عملیاتی شدن اصل تخصص سازمانهای بین المللی

اصل تخصص سازمانهای بین المللی ایجاب میکند که حقوق و تعهدات هر سازمان، تابعی از حدود اختیاراتی باشد که اعضا به آن واگذار میکنند. این اصل میتواند نقش موثری در تعیین رژیم حقوقی این دسته از تابعان حقوق بین الملل، ازجمله در بحث مسیولیت بین المللی آنها ایفا کند. طرح پیش نویس مسیولیت بین المللی سازمانهای بین المللی، مصوب 2011 کمیسیون حقوق بین الملل، به شیوه خاصی اصل مزبور را لحاظ کرده است که متضمن نوعی برخورد میانه با آن است. کمیسیون، ضمن پذیرفتن اهمیت اصل تخصص در حقوق سازمانهای بین المللی، از قبول آن به عنوان مبنایی بر تمامی مقررات مربوط به مسیولیت سازمانهای بین المللی، خودداری کرده اما سعی در عملیاتی کردن آن (Lex Specialis) به طرق دیگر و عمدتا با اتکا به قاعده حقوق خاص است در ماده 64 طرح ترجیح قانون خاص بر قانون عام کرده است. این قاعده که متضمن مفهوم مسیولیت سازمانهای بین المللی پیش بینی شده و زمینه ای برای رعایت شرایط حقوقی خاص هر سازمان بین المللی در مواجهه با قواعد عام مسیولیت بین المللی فراهم کرده است. این نوشتار با هدف تبیین جایگاه اصل تخصص در مقررات مسیولیت بین المللی سازمانهای بین المللی، رویکرد خاص کمیسیون حقوق بین الملل نسبت به این موضوع را ارزیابی کرده است.

Keywords:

اصل تخصص , سازمان های بین المللی , مسیولیت بین المللی , قاعده حقوق خاص