تحلیل مورفولوژی تپه های ماسه ای با تعیین شاخص همگنی وزش باد (مطالعه موردی: ارگ صادق آباد- بافق)

از آنجا که بیش از دو سوم مساحت ایران به دلایل مختلف از جمله موقعیت خاص جغرافیایی و فیزیوگرافی و دوری از گستره های وسیع آبی، در شرایط اقلیمی بیابانی و نیمه بیابانی قرار دارد، کاهش پوشش گیاهی و عوامل مساعدکننده فرسایش خاک، زمینه را برای توسعه فرسایش بادی فراهم کرده است. تپه های ماسه ای یکی از لندفرم های تراکمی فرسایش بادی در مناطق خشک و بیابانی ایران به شمار می رود، که مساحت قابل ملاحظه ای از بیابان ها را اشغال کرده اند. نوع مورفولوژی غالب تپه های ماسه ای در هر منطقه، تابعی از رژیم بادی آن منطقه و به خصوص جهت باد آن است. ارگ صادق آباد شامل اشکال ماسه ای مختلفی نظیر بارخان، سیف و هرم های ماسه ای است. از آنجا که هر یک از مورفولوژی های تپه های ماسه ای در شرایط رژیم بادی متفاوتی توسعه می یابند، می توان بر اساس مطالعه میزان ثبات و تغییر جهت باد در هر منطقه در مقیاس های سالانه و فصلی، شرایط توسعه مورفولوژی های مختلف تپه های ماسه ای را مشخص نمود. بدین منظور بررسی های مربوط به جهت بادها در ایستگاه بافق بر اساس تعیین شاخص همگنی وزش باد انجام گردید به طوری که، بررسی این شاخص در مقیاس زمانی سالانه نشان دهنده وجود بادهای چند جهتی بوده که این شرایط موجب برتری مورفولوژی هرمی نسبت به اشکال دیگر تپه های ماسه ای شده است.