بررسی اثر سدهای زیرزمینی در مناطق نیمه خشک جهت تغذیه آب های زیرزمینی

در مناطق خشک و نیمه خشک که در آن بیابان زایی در حال پیشرفت است، بهره برداری از منابع آب سطحی و آب زیرزمینی افزایش یافته است. با توجه به کاهش نزولات جوی، بخصوص در چند سال اخیر در کشور، آبهای زیرزمینی به عنوان یکی از منابعی که کمتر از آبهای سطحی دستخوش تغییرات ناشی از خشکسالی می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است در این خصوص یکی از راههای مناسب جهت توسعه ذخایر آب زیرزمینی استفاده از سدهای زیرزمینی می باشد . که به شدت در معرض تبخیر قرار گرفته و وظیفه خود را به سد سطحی بهره برداری از آب های سطحی با استفاده از عنوان مخزن آب در فصل خشک نمی تواند ایفا کند. استفاده از آب های زیر زمینی توسط سدهای زیر زمینی،که طوری طراحی شده اند تا آب های زیر زمینی را در خود جا داده و آب را ذخیره کنند، می تواند مورد توجه قرار گیرد. در مقایسه با سدهای معمولی، سدهای زیرزمینی مزیتی که دارند این است که سطح زمین را اشغال نمی کنند، همچنین تلفات تبخیر کمتر و حفظ محیط زیست را در پی دارند. بدین منظور در این پژوهش تاثیر سدهای زیرزمینی بر آب های زیرزمینی با بررسی نتایج پژوهش های انجام شده مورد مطالعه قرار می دهد. بدین منظور در پژوهشی مدل ارتفاعی رقومی (DEM) و شبکه رودخانه از منطقه مورده مطالعه به وسیله نرم افزار ArcGIS مدلسازی شده که نتایج حاصل شده برای استخراج نتیجه وارد نرم افزار Modflow شده است. پایداری بدنه سد با استفاده از مدل اندرکنش سیال-سازه در نرم افزار COMSOL Multiphysics مورد بررسی قرارگرفته است. همچنین در پژوهش دیگر بمنظور ارزیابی اثر سد زیرزمینی بر بیلان آبی حوضه از لایه آبدار یک حوضه قبل و بعد از احداث سد زیرزمینی مورد بررسی قرار داده اند. که میزان آب قابل برداشت زیرزمینی در سال پس از احداث سد زیرزمینی از 4320 به 5400 میلیون متر مکعب رسیده بود.

Keywords:

سد های زیر زمینی , جریان آب زیرزمینی , تغذیه آبخوان , مناطق خشک و نیمه خشک