دگرگونی سیمای سلامتی در جامعه ایران

آگاهی از دگرگونی سیمای سلامتی (Health Transition) در هر کشور، از مهمترین اطلاعاتی است که در برنامه های توسعۀ اجتماعی و برنامه ریزی برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه مورد استفاده قرار می گیرد. دگرگونی سیمای سلامتی برپایه دوگذار جمعیت شناسیDemographic Transition) و همه گیرشناسی (Epidemiologic Transition) استوار است به منظور به دست آوردن سیمای سلامتی و دگرگونی آن در ایران ؛ نخست اطلاعات جمعیت شناسی در فاصلۀ 45 سالۀ اخیر، به منظور تعیین تغییر چهرۀ جمعیت شناسی کشور ترسیم گردید. سپس اطلاعات مربوط به الگوی مرگ از سالهای 1350 تا 1380 از منابع مختلف به خصوص اطلاعات ثبت مرگ شهر تهران (1350) و ثبت مرگ در 10 استان (1379) و 18 استان (1380) مقایسه شد، تا دگرگونی همه گیرشناسی کشور نشان داده شود. به طور کلی این مطالعه نشان میدهد که در تعامل با افزایش درآمدسرانه، افزایش شهرنشینی، صنعتی شدن، افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی - درمانی و ... میزانهای مرگ و باروری کاهش یافته است. و با تغییر ترکیب سنی جمعیت، جامعه در مرحلۀ خروج از سن نوجوانی قرار گرفته است. علاوه بر این ، میزانهای مرگ کودکان زیر 5سال و مادران نیز کاهش یافته است. از همۀ این موارد نتیجه می شود که ترکیب علتی مرگها، از بیماریهای عفونی و واگیرخارج شده و الگوی ابتلا به بیماریها و مرگ در همۀ گروههای سنی تغییر کرده است. در عین حال به دلیل ناهمگنی توسعۀ اجتماعی در ایران چهرۀ دوگانۀ اپیدمیولوژیک ( گوشه هایی از جامعه با بیماریهای واگیردار و قسمت اعظم جامعه با مشکل بیماریهای غیرواگیر درگیر است ) دربخشی از مناطق کشور پابرجاست. این تغییر سیمای سلامتی در کشور، سبب خودنمایی اولویتهای جدیدی در برنامه های مرتبط با سلامتی و برنامه های توسعۀ اجتماعی و اقتصادی شده حمایت از فعالیتهای گذشته و ادامۀ روند های آن ، جهت تغییرات در سیاستهای و استراتژی های جمعیتی، فرهنگی، توسعۀ اجتماعی و امور مرتبط با سلامتی امر ضروری است.

Keywords:

دگرگونی سیمای سلامتی , جمعیت شناسی , گذار اپیدمیولوژیک , مرگ و ابتلا