مروری برگواهی سلامت مواد تکثیری بخش باغبانی در ایران

سلامت نهال یا عدم آلودگی به عوامل بیماری زای گیاهی در کنار سایر فاکتورهای نهال استاندارد، تعیین کننده ترین فاکتور در گواهی نهال، احداث، توسعه و مدیریت باغات مدرن میوه و نیز تجارت ملی، منطقه ای و بین المللی این نهاده مهم در بخش باغبانی دنیا محسوب می شود. عوامل بیماری زای مختلف تولیدات کشاورزی را در طبیعت از نظر کمی و کیفی متاثر نموده و برای تعدادی از آنها بویژه در صنعت باغبانی، روش درمانی به جز استفاده از مواد تکثیری سالم متصور نمی باشد. به همین دلایل، و همانند سایر کشورهای پیشرو در صنعت تولید و گسترش نهال گواهی شده، در قانون ثبت ارقام گیاهی و کنترل و گواهی بذر و نهال ایران نیز به کرات به سلامت بذر و نهال، استانداردهای مرتبط و لزوم گواهی مواد تکثیری بخش کشاورزی قبل از توزیع در کشور تاکید شده است. به منظور رعایت مواد قانونی مرتبط با این موضوع، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، به عنوان تنها ارگان حاکمیتی کشور در زمینه گواهی اصالت و سلامت مواد تکثیری بخش کشاورزی، با بهره گیری از منابع بیشمار علمی و همکاری بسیار نزدیک ارگان های تحقیقاتی، اجرایی و دانشگاهی کشور بویژه در ساختار وزارت جهاد کشاورزی، استانداردهای سلامت مواد تکثیری را تدوین و تصویب نموده و معیار فعالیت های خود در ارتباط با گواهی مواد تکثیری بخش کشاورزی کشور قرار داده است. بدون شک استانداردهای مذکور اسنادی ملی و حتی منطقه ای و بین المللی برای مدیریت علمی تولید و گواهی این نهاده ارزشمند برای استفاده در باغبانی کشور و صادرات محسوب می شوند. به هر حال، عملی کردن استانداردهای مذکور در گواهی اصالت، سلامت و کیفیت مواد تکثیری کشور با تکیه بر اصول شناخته شده علمی و از همه مهمتر بومی سازی و توسعه روش های فناوری محور بویژه در ردیابی عوامل بیماری زا در مواد تکثیری باغبانی و در نهایت گسترش آن به سطح کلان اجرایی جزء اهداف عالیه و قابل انتظار است. مقاله حاضر به ضروریات فنی و حقوقی گواهی سلامت مواد تکثیری بخش باغبانی قبل از توزیع و استفاده و نیز فعالیت های تحقیقاتی و اجرایی انجام شده در کشور در پنج سال گذشته در راستای گواهی نهال می پردازد.

Keywords:

قانون ثبت ارقام گیاهی و کنترل و گواهی بذر و نهال ایران , گواهی عام و محدود , بیماری های گیاهی