بررسی کاربرد مدل رگرسیون فازی امکانی در برآورد تراز سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان نیشابور)

با توجه به جایگاه منابع آب زیرزمینی به عنوان یک منبع آبی قابل استفاده و همچنین رو به کاهش و نظر به اهمیت ویژه ی آن در پایداری منابع آب نواحی خشک و نیمه خشک، مطالعه و مدیریت مناسب آن مهم برشمرده می شود. لازمه دستیابی به مدیریت جامع و پایدار منابع آب زیرزمینی، شناخت رفتار سیستم و پیش بینی نوسانات سطح آن در آینده می باشد. دشت نیشابور از لحاظ ذخیره آب و حاصلخیزی، یکی از مهم ترین دشت های خراسان محسوب می شود. این دشت از سال 1371 به طور متوسط هرساله با 0/2 متر افت سطح آب زیرزمینی مواجه بوده است. لذا هدف از پژوهش حاضر پیش بینی تغییرات سطح آبخوان نیشابور، به وسیله جمع آوری اطلاعات ایستگاه هایی نظیر تبخیرسنجی، باران سنجی، ایستگاه های سینوپتیک در بازه ی آماری سی ساله و به کارگیری روش رگرسیون فازی به منظور پیش بینی تغییرات سطح آبخوان در سنوات آتی می باشد. در این پژوهش پارامترهای موثر بر تراز سطح آبخوان شامل بارندگی و تخلیه تعیین شد و با استفاده از روش های زمین آماری نقشه های پهنه بندی به دست آمد. درنهایت با استفاده از مدل رگرسیون فازی امکانی سعی در برآورد تراز سطح آب زیرزمینی شد. نتایج پژوهش در ارزیابی مدل بکار گرفته شده با استفاده از معیارهای مجذور میانگین مربعات خطا، قدر مطلق خطا و ضریب تبیین، نشان داد مقادیر این آماره ها به ترتیب 7/90، 7/81 و 0/78 می باشد. همچنین نسبت نیکویی برازش بین تراز آب محاسباتی و مشاهداتی 0/88 به دست آمد. ازاین رو می توان بیان داشت مدل رگرسیون فازی تهیه شده در این مطالعه، امکان برآورد تراز سطح آبخوان را بااعتبار مناسب فراهم می کند.

Keywords:

افت سطح آب زیرزمینی , پیزومتر , داده های هواشناسی