بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آب های زیرزمینی دشت جلفا

در کشور ایران، منابع آب زیرزمینی به عنوان یکی از مهم ترین منابع آب مورد نیاز برای بخش کشاورزی، شرب و صنعت اهمیت زیادی برخوردار می باشد کشاورزی با اختصاص سهم 95 درصدی مصرف و برداشت بیش از 80 درصد آن از منابع زیرزمینی نقش عمده ای در تغییرات کمی و کیفی آبخوان ها دارد در حال حاضر میزان برداشت از طریق آبخوان ها فراتر از تغذیه رفته و سطح آب در اغلب دشت های کشور در حال افت کردن است کاهش حجم اب های زیرزمینی از یک سو و فعالیت های انسانی از سوی دیگر موجب کاهش منابع اب های زیرزمینی و تخریب اراضی با گذشت زمان می گردد. در این تحقیق به بررسی وضعیت آب های زیرزمینی دشت جلفا که در شمال غرب استان آذربایجان شرقی و در مرز شمالی ایران قرار دارد جهت مصارف کشاورزی پرداخته شد ابتدا آمار 10 ساله 1390-1381 سطح آب زیرزمینی و آمار هیدروشیمی و همچنین میزان تخلیه و تغذیه در چاه های انتخابی و اطلاعات زمین شناسی منطقه جمع آوری و نمودار تغییرات آنها ترسیم گردید. مقدار هدایت الکتریکی EC، سدیم قابل تبادل SAR، و مجموع باقیمانده خشک TDS اندازه گیری شده در طول دوره آماری در نمودار ویلکوکس بررسی و تعیین کلاس گردید و برای هر سال پهنه بندی کیفی و عمق آب های زیرزمینی دشت با توجه به موقعیت 17 چاه پیزومتر و 11 چاه انتخابی مشخص شد همچنین یک طبقه بندی کمی و کیفی میانگین 10 ساله نیز تیه و نقشه های هم ارزش دشت ترسیم گردید نتایج نشان داد سطح ایستایی در اکثر چاه های مشاهداتی سیر نزولی داشته و روند شوری و کیفیت اب های زیرزمینی دشت نیز در طول 10 سال تنزل یافته است که بیانگر رابطه مستقیم کیفیت با سطح ایستایی می باشد.

Keywords:

اب های زیرزمینی , هیدروشیمی , سطح ایستایی , نمودار ویلکوکس , هدایت الکتریکیف دشت جلفا