بازتاب بصری حکایت دانشمند از بوستان سعدی در نگارگری محمود مذهب

این مقاله برآن است تا براساس پیوند ناگسستنی ادبیات و نگارگری در طول سالیان متمادی، گوشه ای از این ارتباط را مورد مطالعه قرار دهد.در این راستا حکایت دانشمند در بوستان سعدی که یک مثنوی تعلیمی محسوب می شود همراه با نگاره مربوط به آن که توسط محمود مذهب، نگارگر قرن دهم هجری قمری، به تصویر کشیده شده است مورد بررسی قرارگرفته است و با هدف انطباق بصری و معنایی شعر و نگاره، در صدد پاسخگویی به این سوالات برآمده است؛1- چه میزان از تصویرسازی های حکایت دانشمند و نگاره مربوط به آن، با یکدیگر مطابقت دارند 2- سرچشمه معانی و مفاهیم بازتاب یافته در این شعر و نگارگری آن، چه بوده است در این پژوهش که روشی توصیفی ، تحلیلی و تطبیقی دارد، در تجزیه و تحلیل داده ها از روش کمی و کیفی استفاده شده است که بر مبنای آن ، طبق بررسی های صورت پذیرفته، انطباق های قابل توجهی در سطح زبانی و معنایی میان این شعر و نگارگری مربوط به آن، به چشم می خورد، اما در میان این فراوانی، تنها بخشی از تصویرسازی های این دو اثر با یکدیگر مشترک بوده است و گاه هنرمند نگارگر از قالب تصویرسازی های شعر، پا را فراتر نهاده و با توجه به مضامین حکایت، نمادهای تصویری را برای نمود هرچه بهتر مفاهیم شعر، برگزیده است و در این میان، زمینه فکری مشترکی که سرچشمه آن، تعالیم و احکام اسلامی است، نقطه اتصال معانی بازتاب یافته در شعر و نگاره است و هنرمند نگارگر در اینجا نیز برای بیان مفاهیم مورد نظر، زبانی نمادین را برگزیده است که حاصل آن پیوندی مشترک را میان این دو پدید آورده است.

Keywords:

بوستان سعدی , نگارگری , حکایت دانشمند , محمود مذهب