ریخت شناسی داستان شغاد بر اساس نظریه پراپ

این مقاله در پی آن است که بر پایه نظریه ریخت شناسی ولادیمیر پراپ داستان شغاد شاهنامه را تحلیل و میزان تطابق آن را بررسی کند . برای این منظور در بخش نخست ، مبانی نظری مکتب ساختارگرایی و ریخت شناسی پراپ مطرح می شود. در ساختارگرایی اصالت به متن، بی توجهی به ریشه های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی، توجه به روابط متقابل واحدهای متن بیان می شود. در ریخت شناسی مواردی مانند :چهار قانون کلی در شخصیت ها، عناصر پایدار و متغییر داستان، کنش-های هفت گانه شخصیت ها، کارکردها و انواع حرکت در داستان بررسی می شود.نگارنده در بخش دوم به بررسی داستان شغاد بر پایه یافته های پراپ پرداخته و با رسم جداول و نمودارهایی مباحث را نشان داده است داستان با کارکردها پراپ تطبیق داده شده و موارد جابه جایی کارکردها و عدم مطابقت ها مشخص شده است. این جستاردر پایان به این نتیجه می رسد که داستان بر پایه الگو پراپ دارای دو حرکت است و مواردی هست که داستان مطابق الگو نیست و کارکرد جدیدی به نام پذیرش تقدیر در داستان های ایرانی وجود دارد که در الگوی پراپ مطرح نشده است. اندیشه ثنویت در کارکردهای داستان شغاد وجود دارد توجه به عدد سه به شکل رویدادهای سه گانه در به انجام رسیدن اهداف شخصیت ها دیده می شود.

Keywords:

ریخت شناسی , پراپ , ساختار گرایی , رستم و شغاد