نقش فناوری های اطلاعات و ارتباطات در توسعه پایدار روستایی و کشاورزی

امروزه جامعه دانایی مدار به عنوان الگو و هدف برنامه های توسعه در سراسر جهان در نظر گرفته شده و به نظرمی رسد که برنامه های کلان توسعه ملی به ویژه در زمینه توسعه روستایی و کشاورزی بایستی با این اولویت طراحی و تدوین شوند. تاثیر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی بر جوامع کشاورزی از دو بعد کلی قابل بررسی است. از دیدگاه نخست این نوآوری همانند دیگر فناوری های متعارف مانند نهاده های شیمیایی و ماشین آلات کشاورزی مورد نظر قرار گرفته و در دیگاه دیگر، ظهور این فناوری ها به مثابه فرصتی است که می توانند ضمن رفع پیامدهای منفی حاصل از رهیافت های انتقال تکنولوژی در دهه های اخیر، توانمندی های زیادی در مواجه با چالش های اساسی جهانی مانند امنیت غذایی، فقر، نابرابری و بحران های زیست محیطی ایجاد نماید. با وجود تفاوت های نگرشی موجود برخی از پیش فرض ها و زمینه سازی ها در رابطه با کاربرد این فناوری ها می بایست مورد توجه قرار گیرد. یکی از مهمترین این ملاحظات شناخت جامعه روستایی به ویژه الگوهای دریافت و نشر اطلاعات و دانش در آن می باشد. مفهوم بومی سازی فناوری ها نیز ناظر بر این ملاحظات بوده و بر سازگاری نظام های ارتباطی نوین و سنتی و نیز استفاده از فناوری هایی که کارایی بالایی در شرایط روستایی دارند تاکید می نماید.جامعه روستایی با مشخصاتی چون عدم دسترسی، فقر، عدم توانمندی و الگوی خاص بومی ارتباطی همراه بوده و در انتقال هر نوع سیستم الاعاتی نوین بایستی این ویژگی ها مورد توجه قرار گیرند. کاربرد فناوری های اطلاعاتی در امور روستایی و کشاورزی را می توان در قالب مفهوم توانمندسازی مخاطبین مورد توجه قرار داد. توانمندسازی می تواند ابعاد گوناگونی همچون آموزش، بهداشت، درآمد، کارایی و عملکرد تولیدات کشاورزی، کارایی اقتصادی فعالیت ها و غیره باشد. مطالعات تجربیات کشورهای در حال توسعه در زمینه کاربرد فناوری های اطلاعاتی نشان می دهد که اموری چون بومی سازی فناوری ها، تلفیق با ساختار سنتی، رسیدگی به نیازهای اساسی و تاکید بر توانمند سازی از مهمترین عوامل موثر بر موفقیت در انتقال فناوری ها می باشد.