بررسی اثرات متقابل مدیریت آبیاری و تراکم کشت در سال های مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی

کمبود منابع آبی در مزارع برنج، استفاده بهینه از منابع موجود را ضروری می نماید. این پژوهش به منظور بررسی اثرات متقابل مدیریت آبیاری و تراکم کشت بر عملکرد و بهرهوری آب برنج رقم هاشمی، در منطقه کوشال- لاهیجان واقع در شمال ایران به اجرا درآمد. طرح به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی فصل های زراعی 1393 و 1394 انجام شد. تیمارهای آبیاری در پنج سطح (غرقاب=(I(1، اشباع=(I(2، آبیاری با دور 8 روز تا گلدهی =(I(3، آبیاری با دور 8 روز بعد از گلدهی =(I(4، آبیاری با دور 8 روز در کل دوره رشد =(I(5 و تراکم در سه سطح (D(2)=20×20, D(1)=15×15 و D(3)=25×25 سانتیمتر) بودند. تاثیر مدیریت آبیاری و تراکم بوته بر صفات مورد مطالعه معنی دار بود (P<0/01). نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تاثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر صفات مورد مطالعه معنی دار بود. تیمار مدیریت آبیاری 8 روز تا گلدهی: (I(3 و تراکم کاشت D(2):20×20 تنها 88/4 درصد کاهش در عملکرد توانست بالاترین میزان کارایی را به خود اختصاص دهد؛ ضمن اینکه 13/6 درصد در مصرف آب صرفه جویی کرد. بین میزان عملکرد و صفات تعداد کل خوشه، تعداد پنجه همبستگی مثبت ولی با صفت تعداد دانه پر در خوشه همبستگی منفی وجود داشت. بر اساس نتایج به نظر می رسد با استفاده از صفات وزن هزار دانه، تعداد کل خوشه و تعداد دانه پر در خوشه می توان معادله عملکرد برنج را تحت شرایط تنش خشکی در تراکم های مختلف پیش بینی نمود. تراکم زیاد ((D(1) اجزای عملکرد در بوته کاهش می یابد و با افزایش فاصله ((D(3) عملکرد در سطح و کارآیی کاهش می یابد، بنابراین تراکم ((D(2) بهینه می باشد.

Keywords:

برنج , تراکم کاشت , تنش خشکی , کارآیی مصرف آب , عملکرد