مدیریت آمایش سرزمین در ایران با تحلیل موانع فرارو و بهره گیری از تجارب کارآمد جهانی

کشور ایران دارای حدود بیش از شش دهه سابقه رسمی در برنامه ریزی عمرانی است و برنامه ریزی در این مدت تحت تاثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، همواره با دگرگونی هایی همراه بوده و فراز و نشیب های بسیار زیادی داشته اشتحال، یکی از مواردی که همواره در تجربیات تهیه طرح آمایش سرزمین در ایران مورد بیتوجهی قرار گرفته است، مدیریت آمایش سرزمین و به عبارت دیگر، سازوکارهای مدیریت و برنامهریزی توسعه فضایی سرزمین است. در ایران بیش از فرآیندها و رویههای تهیه و اجرای طرحهای آمایش سرزمین، به محصول نهایی آن یعنی طرح توجه شده است. به این ترتیب، این سوال اهمیت مییابد که در کشورهای دیگر جهان که برنامهریزی فضایی در سطوح ملی و منطقهای وجود دارد، چه سازوکارهای رسمی و قانونی برای اثربخشی و اجرایی نمودن این برنامهها پیشبینی شده است. آمایش سرزمین در ایران با فراز و نشیب های زیادی همراه بوده است. به منظور سامان دهی فعالیت ها و توزیع متعادل آنها، چه در قالب قوانین و مقررات چه در قالب طرح های مطالعاتی (از جمله مطالعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و طرح های کالبدی وزارت مسکن و شهرسازی)، تلاش های بسیاری در کشور صورت گرفت؛ اما این اقدامات نتوانست اثربخشی مطلوبی در توزیع مناسب فعالیت ها به تناسب قابلیت های سرزمینی داشته باشد و همچنان موضوع توزیع مناسب فعالیت ها به تناسب قابلیت های سرزمینی داشته باشد و همچنان موضوع توزیع نامناسب امکانات و عدم استفاده از قابلیت ها و استعداد های مناطق مختلف کشور و به عبارتی، توسعه نیافتگی بخش اعظمی از پهنه کشور به عنوان چالشی اساسی در کشور مطرح است.

Keywords:

مدیریت , برنامه ریزی , آمایش سرزمین , توسعه فضایی , توزیع متعادل