راهکارهای نوین تعلیم و تربیت

امروزه تلاش برای تدوین فلسفه تربیتی کارآمد و نیز تربیت فلسفی سرلوحه ی اکثر سازمان های آموزشی و برنامه ریزان درسی شده است. تربیت فلسفی گونه یی از رویکردهای تربیتی است که بدنبال آماده کردن نسلی نواندیش، منتقد و سازنده است که بتوانند مسایل اساسی زندگی را موشکافانه تحلیل نماید و از این خاک، جهان دگری بسازند. طبیعی است روند تعلیم و تربیت باید بگونه یی هدایت شود که بتواند ذهن و اندیشه فراگیران را با برنامه های مدون و مبتنی بر روش های خاص، طوری پرورش دهد که فراگیران بتوانند به تعامل با محیط زندگی و علم و دانشی که می آموزند بپردازند. در این میان، نظر حتمی آن است که تمام عناصر نظام تعلیم و تربیت مخصوصا معلمان، موثرترین و کارسازترین مولفه های تاثیرگذار بر فرایند فلسفی هستند. عملکرد و سلوک حرفه یی معلم بیش از هر چیز در روش های یاددهی و یادگیری که او بخدمت می گیرد متجلی است. معلم اثربخش، امروزه باید دنیای متفاوتی برای فراگیران ترسیم کند و دغدغه او باید جلب توجه فراگیران به جهان پیرامون و لزوم یادگیری مداوم درباره ی آن و از همه مهمتر ایجاد روح و ذهن فلسفی در ضمیر متربیان باشد. تربیت فلسفی در نظام تعلیم و تربیت رسمی، غالبا بمدد معلم می تواند تحقق ماهوی بیابد. از اینرو می توان گفت کارایی و اثربخشی نظام های آموزشی در گرو میزان توجه به این هدف آرمانی است. سازمان های آموزشی باید در گام نخست، مولفه های موثر بر تربیت فلسفی را شناسایی کنند و در گام های بعد، عناصر تعلیم و تربیت را بگونه یی سازماندهی و هدایت کنند که بتوان آنها را بسترهای مناسبی برای رویش جوانه های این نوع تربیت در وجود فراگیران ارزیابی کرد. البته لازم به ذکر است که فراگیران علاوه بر محیط مدرسه درمعرض محیط های دیگری نیز قرار دارند که هر کدام نقش های تربیتی و خصایص خاص خود را دارند .نوشتار حاضر بدنبال آن است که تحقق تربیت فلسفی را در یکی از زیرمجموعه های حساس و موثر آموزشی یعنی مرحله و فرایند اجرای برنامه های درسی و روش های تدریس مورد تحلیل قرار دهد.