بررسی و طراحی بودجه ریزی عملیاتی در مراکز تحقیقاتی

نظریه بودجه عملیاتی سابقه زیادی دارد ولی برای نخستین بار در سال ۱۹۴۹ مورد توجه قرار گرف ت. کمیسیون هوور در سال ۱۹۴۷ از طرف دولت آمریکا مامور گردید بررسیهای علمی به منظور اصلاح مدیریت سازمانهای حکومت مرکزی کشورهای متحده به عمل آورد و اعلام داشت که تغییرات اساسی در طرز تنظیم بودجه مرکزی داده شود و بودجه براساس وظایف، طر حها، فعالیت ها تنظیم گرد د. فیلدنیگ اسمیت از کارشناسان بانک جهانی درخصوص بودجه عملیاتی معتقد است " تعریف نسبتاً محدود از بودجه عملیاتی این است که این نوع بودجه ریزی، منابع را برمبنای نیل به نتایج مشخص و قابل سنجش تخصیص می دهد. بودجه عملیاتی در سال ۱۹۵۰ توسط آمریکا ارایه ش د. براساس بودجه عملیاتی، یک مرکز تحقیقاتی برحسب هد فهای اساسی، طر حها و یا فعالیتهای مهم، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیر د. آنچه در بودجه عملیاتی بیش از همه مورد توجه قرار می گیرد اهمیت نسبی عملیات و خدمات است. موارد هزینه و وسایل مورد نیاز مانند خدمات پرسنلی، وسایل مصرفی آزمایشگاهی و ملزومات مصرفی اداری، ایاب و ذهاب و اثاثه غیرمصرفی و ماشین آلات و غیره به خودی خود نهایت وجودی مراکز تحقیقاتی نمیباشند بلکه برای اجرای عملیات و تأمین اهداف مراکز به دست آورده شده اند. از این رو نکته اساسی در تنظیم بودجه توجه به وظایف و عملیاتی است که باید اجرا گردند و این مراکز مجبور هستند که عملیات خود را به چند برنامه تقسیم کنند .هر برنامه به برنامه های فرعی تر و درصورت لزوم هر فعالیت فرعی به عملیات مربوطه تقسیم شود و برآورد هزینه برمبنای همین برنامه های فرعی به عمل می آید. بودجه عملیاتی در واقع همان بودجه برنامه ای است که به نحو دقیق تر و روشن تری اجرای برنامه ها را از دیدگاه فایده و هزینه تجزیه و تحلیل م یکند و با روش اندازه گیری حجم کار، قیمت تمام شده خدمت یا تولید را به دست می آورد و با نورمها و استانداردها مقایسه میکند و به علل افزایش قیمت تمام شده آگاه می گردد و در نهایت به مدیریت مراکز کمک می کند. به هرحال این اقدام حرکتی است در جهت شفاف سازی (GFS) و روشن تر شدن نظام بودجه ریزی. در بودجه عملیاتی از حجم عملیات طبق موازین فنی دقیقاً اندازه گیری به عمل می آید و هزینه عملیات طبق فنون و روش های مختلف مانند حسابداری قیمت تمام شده یا اندازه گیری کار محاسبه می شود .

Keywords:

بررسی , بودجه ریزی عملیاتی , مراکز تحقیقات