درآمدی بر نقش قنات در فناوری های بومی شهرهای کهن ایرانی در بازآفرینی زیرساخت های شهری پایدار

بنابر مطالعات تاریخی هسته اولیه نخستین تمدن های بشری در کنار منابع آبی شکل گرفته است، ولی به نظر می رسد که تشکیل برخی شهرها و روستاهای ایران در فاصله دورتر از منابع آبی ناشی از توانایی به کارگیری فناوری های بومی توسط شهرسازان و معماران ایرانی در ایجاد زیرساخت های مهم شهری به خصوص ایجاد قنوات برای انتقال آب از منابع آبی به شهرها باشد. این مقاله درصد بررسی نقش قنات ها در شهر کهن ایرانی و امکان احیا و بازآفرینی کاربری آن متناسب با شرایط زمانی و مکانی در شهرهای دوران معاصر برای سیر به سوی شهر پایداراست . برای دستیابی به هدف فوق، با استفاده از مطالعه اسنادی و روش تحقیق استدلال منطقی و تحلیل محتوای کیفی نقش قنوات در شهرهای ایران، تاثیر ان بر زندگی اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد و سپس سعی می گردد با ارایه راهکارهایی نسبت به بازآفرینی این پدیده به عنوان یکی از زیرساخت های شهرهای معاصر اقدام نمود. براساس یافته های پژوهش به نظر می رسد که شهر ایران باستان، شهر پایداری است که مجموعه ای از فناوری های بومی، زیرساخت های شهری را تشکیل داده و نیازهای ساکنان را توجه به اقلیم گسترده کویری کشور به صورت پایدار و بوم آورد تامین می کند، بنابراین می توان با بازآفرینی برخی از فناوری های بومی در شهرهای معاصر (به طور مثال احداث و احیای قنات های شهری و استفاده از ظرفیت انتقال آب) نسبت به تبدیل آن ها به شهری پایدار و پاسخ گوی نیازهای ساکنان اقدام کرد.

Keywords:

قنات , شهر ایرانی , زیرساخت شهری , توسعه پایدار