نقش کمیته امداد امام خمینی(ره) در توانمندسازی و محرومیت زدایی از زنان سرپرست خانوار

در این مقاله، مساله توانمندسازی زنان سرپرست خانوار از زاویه ترمیم و اصلاح شاخص های معطوف به ارزیابی عملکرد نهادهایی که موظف به توانمندسازی هستند، مطالعه شده است. لذا با توجه به تعداد زیاد زنان سرپرست خانوار و نیز محدودیت های سازمانی (کمبود امکانات، بودجه و...) به بررسی خدمات کمیته امداد امام خمینی(ره) پرداخته شده است. دراین راستا، نظریه سارا لانگه به سبب این که غنی تر و شناخته شده تر از سایر نظریه هاست، انتخاب گردیده و پس از توصیف شاخص هایی که در آن مطرح شده، مورد نقادی قرار گرفته است؛ به گونه ای که نگارنده کوشیده تا بر اساس تجربه ها و مشاهدات شغلی خویش از خلاء و نیازهای زنان سرپرست خانوار در جامعه کنونی ایران، نقص ها و کژی ها ی شاخص های مندرج در این نظریه را بیابد. در مرحله بعدی، از نظریه لانگه عبور شده تا از متن این مباحث سلبی و ایجابی، شاخص هایی کارآمد و بومی برای سنجش عملکرد نهادهای حامی، طراحی و تعریف شوند. این مرحله را، هم می توان بازسازی نظریه لانگه قلمداد کرد، و هم می توان آن را شاخص سازی مستقل و متفاوت شمرد که البته تا حدی در امتداد نظریه لانگه است. این شاخص ها در مقایسه با شاخص های لانگه، از لحاظ ضریب جامعیت، چندبعدی نگر هستند، و از لحاظ انطباق با شرایط خاص فرهنگی ما، بومی و محلی به شمار می آیند. داده های این مقاله با تکیه بر روش های تحلیل اسنادی و مشاهده مستقیم گردآوری شده اند، و آن گاه شاخص های موجود مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در نهابت شاخص های مطلوب ارایه شده است. بدین ترتیب، مفهوم توانمندسازی زنان سرپرست خانوار به ابعاد مختلف بهداشتی ودرمانی، اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و آموزشی تقسیم و سپس برای هر بعد، تعدادی شاخص عینی و عملیاتی تعیین شده است. پس از تبیین و توضیح شاخص ها، کارنامه ی سازمان حمایت کننده، مطالعه و ارزیابی شده است. و چنانچه سازمان حمایت کننده در این باره، نقشی ایفا نکرده است، مورد انتقاد قرار گرفته تا این خلاء برطرف گردد.

Keywords:

کمیته امداد امام خمینی (ره) , نظریه سارا لانگه , توانمندسازی , زنان سرپرست خانوار , شاخص سازی