برآورد آب قابل بارش با استفاده از محصولات سنجنده MODIS و مدل سازی های خطی و جغرافیایی

برآورد آب قابل بارش کلی می تواند در پیش بینی میزان باران در مناطق فاقد ایستگاه های زمینی باران سنجی، تخمین میزان سرریز سدها و همچنین پیش بینی وقوع سیلاب ها مفید باشد. تا کنون حل این مسیله بر اساس فناوری های سنجش از دور مورد مطالعه عده ای از محققین قرار گرفته است. ایده اصلی در این تحقیق استفاده از داده های محصولات مادیس می باشد که می تواند به استخراج راحت تر پارامترهای فیزیکی موثر در بارندگی کمک نماید. بنابراین، پس از بررسی و جمع آوری داده های ایستگاه های هواشناسی در محدوده تهران، محصولات مادیس با توجه به محدوده زمانی و مکانی مورد مطالعه استخراج گردید. از جمله محصولات مهم در این تحقیق عبارت بودند از MOD05، MOD06 و .MOD11 پس از انجام پیش پردازش و زمین مرجع نمودن آن ها، مقادیر پارامترهای موثر در ایستگاه ها استخراج گردید و در سیستم اطلاعات جغرافیایی سازماندهی شد. در مرحله بعد دو شیوه مدل سازی بکار گرفته شد. در شیوه اول، داده ها به لحاظ زمانی تفکیک شده و در هر زمان به کمک مدل کریجینگ درونیابی مکانی گردید. در شیوه دوم ابتدا همبستگی پارامترها به طور کلی بررسی شده و پارامترهای موثر تعیین گردیدند. سپس یک مدل رگرسیون میان بارندگی و پارامترهای مستقل موثر برازش داده شد. با انجام آزمون های آماری متعدد برای کارایی، ثبات، معنی دار بودن و توزیع نرمال باقیمانده ها، مشخص گردید که مجموعه متغیرهای فشار ابر، ارتفاع ابر، دمای ابر، ستون بخار آب قابل بارش و دمای سطح زمین همگی در یک همبستگی نسبتا خطی با میزان بارش قرار دارند و نهایتا ضرایب رگرسیون برآورد گردید. در نهایت مدل رگرسیون و درونیابی مکانی به روش کریجینک با یکدیگر مقایسه شدند که روش رگرسیون با مقدار 24/77 برای مجموع قدر مطلق خطا نتیجه بهتری نسبت به روش درونیابی با مقدار 25/58 حاصل نمود.

Keywords:

آب قابل بارش , سنجنده مادیس , محصولات MOD11 MOD06 MOD05 , رگرسیون , کریجینگ