مدیریت بحران و امکان سنجى در استفاده از مالچ نفتى در تثبیت شن هاى روان و کنترل فرسایش بادى

زمینه و هدف: فرسایش بادى در بسیارى از نقاط جهان، از جمله در مناطق کم باران، یکى از شاخص ترین فرایندهاى بیابان زایى است و کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایى به صورت جدى با این معضل روبرو است. در این راستا و در این مطالعه سعى بر آن داریم که به بررسى برخى روش هاى کنترل رسوبات بادى و به طور ویژه تاثیر مالچ نفتى براى تثبیت شن هاى روان بپردازیم. روش: این پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع کاربردى و به لحاظ روش اجرا، توصیفى و تحلیلى محسوب مى شود که بنا به ضرورت پژوهش ترکیبى از مطالعات کتابخانه اى، یعنى کاوش در متون موجود، مشاهده برخى تصاویر ماهواره اى، مراجعه به نهادهاى دولتى ذى ربط، انجام مصاحبه و دریافت داده هاى موجود و نیز بازدیدهاى میدانى انجام شده است. در نهایت از تجمیع داد هها راهکارهاى منطقى جهت مدیریت صحیح مقابله با فرسایش بادى صورت پذیرفت. یافت هها: خشکسالى هاى چند سال اخیر جنوب استان کرمان، پوشش گیاهى فقیر موجود در بیابان را نیز از بین برده و افزایش سرعت باد منطقه به همراه آن روند بیابان زایى و ایجاد شن هاى روان را افزایش داده است. عوامل یاد شده شدت فرسایش بادى در کانون هاى بحرانى را در پى داشته است، به طورى که در دشت قلعه گنج نابودى درختچ هها و درخ تزارهاى موجود در منطقه را به دنبال داشته است. روند رو به رشد تپه هاى ماسه اى روستاهاى منطقه را تهدید و باعث مهاجرت تعداد زیادى از روستاییان شده است. بازدیدهاى میدانى منطقه و بررسى پژوهش هاى موجود نشان م ىدهد که استفاده از مالچ نفتى م ىتواند به عنوان یک راهکار عملى براى کنترل فرسایش بادى و شن هاى روان در منطقه قلعه گنج مورد استفاده قرار گیرد. نتیجه گیرى: آن چه که بیشتر در کشور، در مبحث کنترل فرسایش بادى و جلوگیرى از گرد و غبار مطرح است استفاده از مالچ نفتى مى باشد. مالچ نفتى مزایاى زیادى داشته و روشى موثر در جلوگیرى از شن هاى روان مى باشد. اما تخریب محیط زیست به وسیله مالچ هاى نفتى استفاده از آن را محدود به شرایط خاص مى کند.

مدیریت بحران و امکان سنجى در استفاده از مالچ نفتى در تثبیت شن هاى روان و کنترل فرسایش بادى Keywords:

بیابان زدایى , ریزگردها , بحران فرسایش بادى , مالچ نفتى , قلعه گنج