مقایسه و تحلیل دو برداشت فلسفی پراگماتیستی-نیوپراگماتیستی و اگزیستانسیالیستی از یادگیری مداوم

یادگیری مداوم و عبارت های مشابه آن مانند یادگیری مادام العمر در بستر مباحث تعلیم و تربیت جدید عمدتا متکی به دیدگاه های مدرنیستی و پراگماتیستی است و برداشت غالبی که از آن می شود بر بحث های نظری یاد شده تکیه دارد. اما در تاریخ تفکر معاصر گرایش اگزیستانسیالیستی و غالب سخنگویان آن نیز بنا به برداشتی که از انسان دارند قایلند که اگر بتوان تنها یک سرشت برای انسان قایل شد آن همانا انتخاب گری است و انتخاب گری انسان تا زمانی که مرگ او فرا می رسد ادامه دارد .آشکار است در هر دو برداشت پراگماتیستی-نیوپراگماتیستی و اگزیستانسیالیستی آموختن مداوم مورد توجه است.اما تفسیری که از آموختن مداوم صورت می گیرد متفاوت است. مقایسه دو دیدگاه یاد شده می تواند به محققانی که دست به گریبان این حوزه پژوهش های تربیتی هستند یاری رساند که در مورد امکان ها و مخاطرات برداشت غالبی که از یادگیری مداوم وجود دارد باز اندیشی کنند و در طراحی برنامه هایی که به عنوان آموزش و یادگیری مداوم منسوب است ملاحظات بر آمده از این مقایسه را در نظر آرند. نتایج تحلیل ها در مقاله حاضر نشان دهنده این است که علی رغم شباهت هایی که میان نگرش پراگماتیستی-نیوپراگماتیستی و اگزیستانسیالیسم وجود دارد این شباهت ها را باید در متن خاستگاه ها مربوط به هریک در نظر داشت و تفسیر کرد. غفلت از این نکته باعث شده است برخی از سخنگویان پراگماتیسم(هوک) و نیوپراگماتیسم(رورتی) مواضعی در مورد این شباهت ها اخذ کنند که بیشتر میل به فروکاستن اندیشه های اساسی اندیشمندان اگزیستانسیالیست دارد. با اخذ موضع پراگماتیستی بنا به برداشت هوک ضرورت آموختن مداوم به مداوم بودن مسایل بشر بر می گردد که در پرتو نگرش و روش علمی باید صورت گیرد و در نسخه نیو پراگماتیسم روش منحصر به فردی برای مواجه با مسایل بشر پیشنهاد نمی شود و ضرورت آموختن مداوم از نیاز به همبستگی و تحقق آرمان دموکراسی ناشی می شود و در نسخه های اگزیستانسیال ضرورت آموختن مداوم برای بسط امکان های انتخاب به منزله تحقق آزادی چونان نشان اصیل انسان نگریسته می شود.

Keywords:

یادگیری مداوم , مدرنیسم , پراگماتیسم-نیوپراگماتیسم , اگزیستانسیالیسم