در مقاله حاضر نظریه های ادبی اخوان از خلال مصاحبه ها، مقدمه های کتابها و یادداشت های پراکنده شاعر جمع آوری شده است. این نظرات از زبان خود اخوان با حذف برخی عبارتها و مثالها با رعایت حفظ محتوای اصلی در پنج بخش تهیه شده که دربرگیرنده دیدگاه های او نسبت به مسایل مربوط به وزن و بی وزنی، شعر، شاعر، مخاطب، نقد و داوری است. برای هر بخش نیز زیربخش هایی تعیین شده که شامل مباحث مهم آن بخش است و دسترسی به آنها را آسان می سازد. عمده مطالب در بخش اول و دوم مطرح گردیده که مربوط است به مسایلی نظیر موضع گیری اخوان نسبت به
شعر موزون، مساله بی وزنی و سابقه آن، اختیارات، تصرفات و محدودیتوزنی بعد از نیما و کوششهایی که در این زمینه انجام شده، عامل اصلی ماندگاری شعر، فطری یا اکتسابی بودن شعر، صراحت و ابهام، تخییل، صنایع بدیعی، امکانات زبان فارسی و غیره. سه بخش پایانی نیز اختصاص دارد به ویژگی های شاعر، مخاطب، نقد و منتقد.