احیای بافت سکونتگاه های دستکند در شکل گیری معماری بومی صخره ای (مطالعه موردی روستای صور استان آذربایجان شرقی)

معماری صخره ای یکی از ابتدایی ترین سکونتگاه های بشری در میان بافت های تاریخی است، که حاصل این سکونت؛ دستکند هایی در دل صخرها ست. معماری دستکند یکی از گونه هایی است که تاکنون در کشور ما بجز در روستای کندوان، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی سکونتگاه های دستکند روستای صور واقع در شهرستان بناب پرداخته ایم، که در ردیف روستاهای باارزش صخره ای استان آذربایجان شرقی، جزء آثار ملی توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری به ثبت رسیده است. در این پژوهش با بازدیدهای میدانی ابتدا تمامی واحد های صخره ای روستا که در داخل زمین و در بین صخره های آتشفشانی است، شناسایی گردیده است. با بررسی معماری فضاهای موجود متوجه گردیده که، چیدمان فضایی واحد های دستکند مشابه همدیگر می باشد و شامل فضاهای نشیمن، انباری، طویله، آخور و در بعضی طاقچه قرار دارد. در ضمن فضای نگهداری احشام در ارتباط با فضاهای انسانی است. نور گیری و تهویه تمامی واحد های صخره ای از طریق نور گیر های سقفی که بصورت حفره ای در بالای فضای نشیمن قرار گرفته صورت می گیرد. در عین حال اکثر سکونتگاه های دستکند بصورت مستقل می باشند، ولی بعضی از واحد ها با واحد های صخره ای همجوار ارتباط فیزیکی دارند و برخی بصورت دو طبقه بوده اند. یافته های حاصل از این تحقیق علاوه بر پژوهش های علمی، می تواند در مرمت ،احیای و باززنده سازی بافت های تاریخی و اهداف گردشگری سودمند باشد.

احیای بافت سکونتگاه های دستکند در شکل گیری معماری بومی صخره ای (مطالعه موردی روستای صور استان آذربایجان شرقی) Keywords:

معماری صخره ای , سکونتگاه , معماری دستکند , احیای