تغییرهای مکانیکی، فیزیکیو شیمیایی سیر پرتودهی شده در دوره انبارداری

به علت هزینه بر بودن نگهداری، محدود بودن انبارها و تولید بالای محصول سیر سفید در استان همدان، ازپرتودهی به عنوان یکی از روشهای نوین جهت نگهداری این محصول استفاده شده و اثر شدت پرتودهی، مدتزمان نگهداری و دمای انبار بر ویژگی های مکانیکی، فیزیکی و شیمیایی در این محصول بررسی شد. نمونه ها باشدت های صفر، 75 و 150 گری پرتودهی و به مدت شش ماه در دو محیط با دماهای 4 و 18 درجه سلسیوسنگهداری شدند. در زمان نگهداری، تغییرهای مکانیکی (تنش و کرنش تسلیم و انرژی گسیختگی)، فیزیکی (ابعادنمونه، کاهش وزن، کاهش رطوبت، حجم، قطر میانگین هندسی)، فراسنجه های رنگ و تندی نمونه ها در فاصله هایزمانی 30 روز بررسی شد. نتیجه ها نشان داد که با افزایش مدت زمان نگهداری، قطر میانگین هندسی، درصدرطوبت، درصد کاهش حجم و تندی برای نمونه های شاهد و پرتودهی شده کاهش یافت. کاهش فراسنجه های قطرمیانگین هندسی، درصد رطوبت و درصد کاهش حجم در نمونه های پرتودهی شده با شدت 150 گری به ترتیب0/26، 6/9 و 13/33 % نسبت به نمونه پرتودهی شده با شدت 75 گری در دمای 4 درجه بیشتر بوده و همچنین شاخص تندی 5/59% در نمونه های پرتودهی شده با شدت 150 گری نسبت به 75 گری در دمای 4 درجه سلسیوس کمتر بود. با افزایش مدت زمان انبارداری، درصد کاهش وزن و فراسنجه های رنگ از جمله *a و *b برای نمونه ها افزایش یافت و مقدار آن در نمونه های پرتودهی شده با شدت 150 گری به ترتیب 5/5، 52/80 و 30% نسبت به نمونه 75 گری در دمای 4 درجه سلسیوس بیشتر بود. همچنین شاخص تحمل در مقابل نفوذ مانند تنش تسلیم و کرنش تسلیم در نمونه های پرتودهی شده با دز بالا ( 15 گری) به ترتیب به مقدار 9% و 19 % در 4درجه سلسیوس و 15 % و 23 % در 18 درجه سلسیوس کمتر شد و همچنین انرژی گسیختگی به مقدار 6% در 4درجه سلسیوس و 7% در 18 درجه سلسیوس نسبت به دیگر تیمارها کاهش یافت. با توجه به تاثیر بالایپرتودهی، می توان از این روش به منظور افزایش عمر سیر در طول دوره انبارداری استفاده کرد.

Keywords:

پرتو گاما , تندی , تغییرهای رنگ , سیر , ویژگی های کیفی