ارزیابی کیفیت فیزیکی خاک بر اساس شاخص دکستر تحت تاثیر مدیریت های مختلف زراعی

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر سه نوع مدیریت زراعی مختلف شامل تناوب زراعی، مدیریت بقایای گیاهی و سیستم تک کشتی بر شاخص کمی کیفیت فیزیکی خاک (شاخص دکستر) صورت گرفت. بدین منظور سه مزرعه با مدیریتهای زراعی مختلف شامل سیستم تک کشتی، تناوب گندم- ماش و مدیریت بقایای گیاهی بررسی شدند. آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار صورت گرفت. همچنین آزمون مقایسه میانگینها به روش آزمون چند دامنه-ای دانکن انجام گرفت. اجزای بافت خاک شامل درصد شن، سیلت و رس از روش هیدرومتری و جرم مخصوص ظاهری خاک به روش سیلندر اندازه گیری شدند. برای به دست آوردن شاخص دکستر از داده های منحنی نگهداری رطوبت استفاده شد. بدین منظور جهت بهینه سازی پارامترهای معادله نگهداری رطوبت ون گنوختن از نرم افزار RETC استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل واریانس نشان داد که نوع مدیریت زراعی در سطح احتمال 0/01 بر میزان شاخص دکستر تاثیر معنیدار داشت. بالاترین میزان شاخص دکستر (0/053) در مدیریت زراعی بقایای گیاهی مشاهده شد. این در حالی است که در بررسی های صورتگرفته مشخص شد که روش مدیریت زراعی تک کشتی موجب کاهش معنیدار شاخص دکستر 0/019 درصد شد. از گروه بندی که توسط دکستر برای کیفیت فیزیکی خاک پیشنهاد شده بود استفاده شد. بر اساس این طبقه بندی، سیستم تک کشتی در گروه خیلی ضعیف، مدیریت تناوب زراعی در گروه خوب و مدیریت بقایای گیاهی در گروه خیلی خوب قرار گرفت. به طور کلی نتایج نشان داد که مدیریت بقایای گیاهی بیشترین کارایی را در افزایش شاخص دکستر داشت. در مجموع از بین روشهای مختلف مدیریت زراعی، مدیریت بقایای گیاهی به عنوان روش بهتر در جهت مدیریت پایدار پیشنهاد می شود.

Keywords:

شاخص دکستر , کیفیت فیزیکی خاک , منحنی رطوبتی خاک , مدیریت بقایا