بررسی صفات مرتبط با کارآیی مصرف آب در کنجد (Sesamum indicum L.)، ذرت (Zea mays L.) و لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) با استفاده از تجزیه به عامل‎ها

بهمنظور بررسی اثر مقادیر مختلف آبیاری و محلولپاشی اسیدهیومیک و تعیین عاملهای موثر بر کارآیی مصرف آب کنجد (Sesamum indicum L.)، ذرت (Zea mays L.) و لوبیا (Phaseolous vulgaris L.)، آزمایشی در سال زراعی -941393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه ی بلوک کامل تصادفی به تفکیک برای سه گیاه کنجد، ذرت و لوبیا با سه تکرار انجام شد. سطوح آبیاری 50) و 100 درصد نیاز آبی گیاهان مورد مطالعه) در کرتهای اصلی و کاربرد 6) کیلوگرم در هکتار) و عدم کاربرد اسیدهیومیک در کرتهای فرعی قرار گرفتند.نتایج تجزیه ی عاملی نشان داد که در کنجد متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده ی خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، فسفر و کارآیی مصرف آب در عامل اول و متغیرهای نیتروژن خاک، پی اچ و شوری خاک در عامل دوم قرار گرفتند. در ذرت، عملکرد دانه با متغیرهای عملکرد ماده ی خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، فسفر، شوری و پیاچ خاک و کارآیی مصرف آب و در لوبیا، با متغیر کارآیی مصرف آب روی یک عامل قرار گرفت. به طورکلی، یافته های این پژوهش نشان داد که شناسایی متغیرهای تاثیرگذار در هر عامل و نام گذاری منطقی آن با توجه به دانش اکوفیزیولوژیکی گیاه زراعی مربوطه، میتواند زمینهساز مدیریت مستقیم متغیرهای موثر در آن عامل در جهت بهبود کارآیی مصرف آب باشد.

Keywords:

اسید هیومیک , تحلیل عاملی , دانش اکوفیزیولوژیکی , شاخص سطح برگ , نیاز آبی