شناسایی مولفه ها و شاخص های حکمرانی هسته های علمی در دانشگاه ها

یکی از مهم ترین مولفه ها در فضای یاددهی و یادگیری دانشگاهی پیوند میان استاد و دانشجو است. شکل دهی هسته های علمی، اقدام جدیدی است که در همین راستا توسط بنیاد ملی نخبگان کشور در حال اجرا است. در این برهه یکی از مهم ترین مسایل بنیاد ملی نخبگان، شناخت الزامات و بایسته های مدیریتی برای تقویت و گسترش هسته های علمی در دانشگاه ها است. این پژوهش درصدد است که به صورت کاربردی و عملیاتی، توصیه های سیاستی به منظور راهبری هسته های علمی برای بنیاد ملی نخبگان ارایه دهد تا این نهاد بتواند به صورت کارآتر و اثربخش تر مدیریت و رهبری این عرصه را انجام دهد. این پژوهش در زمره پژوهش کیفی عام قرار می گیرد و رویکرد آن کیفی و از نوع اکتشافی است. در این پژوهش بنا بر هدف پژوهش از راهبرد مطالعه چند موردی استفاده می شود. ابزار تجزیه وتحلیل داده های این پژوهش، روش تحلیل مضمون است که با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام می گیرد. موردهای پژوهش حاضر، هسته های علمی تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان است. داده ها و اطلاعات از طریق انجام مصاحبه، برگزاری جلسات گروه کانونی، تجربیات هسته های علمی دانشگاه های جهان، گزارش های دریافتی از هسته ها و مشاهده پژوهشگر از هسته های علمی گردآوری شد. بعد از تجزیه وتحلیل داده ها تعداد 547 مضمون و مفهوم اولیه استخراج شد. با مطالعه چندباره، مضامین به دست آمده تعدیل و اصلاح سند و شبکه مضامین به دست آمده پژوهش شامل 122 مضمون پایه، 16 مضمون سازمان دهنده و 4 مضمون فراگیر شد. عرصه های فعالیت هسته های علمی، سازمان و اداره درونی هسته های علمی، نظام راهبری هسته های علمی و نتایج و آثار هسته های علمی چهار مضمون فراگیری بودند که مضامین سازمان دهنده و پایه ذیل آن جای گرفتند. بر اساس شبکه مضامین به دست آمده، توصیه های سیاستی برای بنیاد ملی نخبگان در هفت بخش شامل توصیه های سیاستی ناظر به جذب اساتید سرپرست هسته های علمی، جذب دانشجویان در هسته های علمی، نحوه اداره هسته های علمی، نظارت و ارزشیابی هسته های علمی، تامین مالی و بودجه هسته های علمی، تسهیلات و جوایز هسته های علمی و فعالیت ها و عرصه های اقدام هسته های علمی ارایه شدند.

Keywords:

خط مشی آموزش عالی , هسته علمی , یادگیری مشارکتی , توصیه سیاستی , مدیریت منابع انسانی , بنیاد ملی نخبگان