بررسی فرصت ها و چالش های مدیریت پسماند بیمارستانی

زمینه و هدف: پسماندهای بیمارستانی جز دومین پسماندهای خطرناک بعداز پسماندهای رادیواکتیو محسوب می شوند. زباله های بیمارستانی حاوی طیف وسیعی از میکروارگانیسم های بیماری زا می باشند و به همین سبب در زمره زباله های خطرناک و بیولوژیکی قرار می گیرند. امروزه پسماندهای بیمارستانی به علت دارا بودن عوامل خطرناک، سمی و بیماری زا از جمله ضایعات پاتولوژیک، رادیواکتیو یکی از معضلات زیست محیطی بوده که از حساسیت خاصی برخوردار است و بی توجهی به مدیریت صحیح این پسماندها خطری مهم و جدی برای سلامت انسان و محیط می باشد. مدیریت پسماندهای خطرناک بیمارستانی در اکثر کشورهای درحال توسعه به عنوان یک چالش مهم زیست محیطی مطرح است لذا باتوجه به اهمیت و گستردگی و انجام مطالعات کم در این زمینه مطالعه مروری حاضر با هدف بررسی فرصت ها و چالش های مدیریت پسماند بیمارستانی صورت گرفته است. روش کار: مطالعه مروریحاضربرگرفته ازمقالات مرتبط با موضوع در پایگاه داده های Pubmed ، Elsiver ، Science Direct ، Scopus و موتور جست و جوی Google Scholar با استفاده از کلمات کلیدی پسماند بیمارستانی، مدیریت پسماند، چالش ها، فرصت ها و معادل انگلیسی آنها، مقالات جست و جو گردید. درنهایت از بین 23 مقاله جست و جو شده، 17 مقاله اصیل طی سال های 2000 تا 2017 براساس معیارهای مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند. اصیل بودن، تازگی مقالات و تناسب با کلمات کلیدی از معیارهای گزینش مقالات بوده اند. یافته ها: نتایج مطالعات مورد بررسی به طور کلی بر عدم رعایت مسیله تفکیک زباله ها در محل تولید و عدم مدیریت علمی صحیح در خصوص پسماندهای بیمارستانی تمرکز داشتند به صورتی که در این مقالات گزارش شده است که در اغلب موارد پرسنل خدماتی مسیول جمع آوری دفع و بی خطرسازی زباله، از وسایل و تجهیزات ایمنی استفاده نمی کنند. در میان 17 مقاله مورد بررسی ، 8 مقاله نظرات موافقی در رابطه با مدیریت پسماندهای بیمارستانی ارایه کرده بودند و در 2 مقاله بیان شده بود که در زمینه مدیریت پسماندهای بیمارستانی چالش هایی مطرح است که درحال حاضر برنامه ای برای مدیریتشان وجود ندارد و در 5 مقاله نیز بحثی در این رابطه نشده بود. در یک مطالعه گزارش کرده است که دفع زباله های عمومی در اکثر بیمارستان ها توسط شهرداری ها همراه زباله های شهری صورت میگیرد که زباله های عفونی و نوک تیز بیمارستان ها نیز توسط اتوکلاو بی خطرسازی شده و یا توسط دستگاه های زباله سوز سوزانده می شوند. نتایج: به طور کلی نتایج مطالعات حاکی از نیاز به انجام مطالعات آزمایشگاهی و تحقیقاتی بیشتر جهت انتخاب روش مطلوب و سازگار با کشورمان ایران از نظر زیست محیطی و اقصادی _ اجتماعی ضروری به نظر می رسد لذا پیشنهاد می شود در مدیریت پسماندهای بیمارستانی باید یک برنامه اجرایی گسترده مدنظر گرفته شود و آموزش پرسنل بیمارستانی و تشکیل تیم مدیریت پسماند در اولویت قرار بگیرد.

Keywords:

پسماند بیمارستانی , مدیریت پسماند , چالش ها , فرصت ها