تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تعلیم و تربیت غیر رسمی

تعلیم و تربیت همیشه از اصلی ترین دغدغه های والدین و نظام آموزشی کشور بوده است، واژه ای که فرایندی پیچیده را در خود جای داده و خانواده ها و نظام آموزشی پیوسته در تلاش اند این فرآیند را با توجه به امکانات و ضروریات آن عصر، بهتر و سریع تر به سرمنزل مقصود برسانند. عصر حاضر که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نام گرفته، می تواند کمک شایانی به این امر نماید. امروزه استفاده فرزندان از رسانه ها و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی اجتناب ناپذیر بوده که متعاقبا آسیب ها و پیامدهایی نیز در پی دارد. در این مقاله قصد داریم که نقش این فناوری را در خدمت تعلیم و تربیت مورد بحث قرار دهیم و تاثیر آن را در بهبود کیفیت تعلیم و تربیت و نیز چگونگی نقش خانواده، نظام های آموزشی و سازمان های فرهنگی را در اجرای آن بیان نماییم ازضروریات پیشرفت در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات تربیت نیروی انسانی است که بر عهده نظام آموزش و پرورش یک کشور می باشد. کشور ما نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه باید ابتدا ذخیره قدرتمند و پیشرفته ای به نام نیروی انسانی داشته باشد تا بتواند این سیر صعودی را طی کرده، به کشوری پیشرفته تبدیل شود. این امر ممکن نخواهد شد مگر در پرتو نظام آموزشی پیشرفته که گام به گام خود را با دانش نوین مجهز کند. امروزه دیگر نمی توان مدرسه و کلاس را به شکل سنتی که در زمان گذشته اداره می شد هدایت نمود. در عصر حاضر، دانش آموزان، معلمان، امکانات، فضاهای آموزشی و سایر تجهیزات آموزشی تغییر نموده اند و به موازات آن ها نوع آموزش ها نیز باید تغییر یابد و به فناوری روز مجهز شود. دیگر معلم در کلاس نقش انتقال دهنده اطلاعات را ندارد، بلکه باید به سویی پیش برود که معلم فقط هدایت گر و راهنمای مسیر آموزش محسوب شود. تعلیم و تربیت سنتی بر حافظه تاکید دارد، در حالی که تعلیم و تربیت در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات از دانش آموزان انتظار دارد چه باید بدانند و در کجا دنبال آن باشند و چگونه اطلاعات را ذخیره نمایند متون درسی که در مدارس سنتی استفاده می شود شامل اطلاعات گردآوری شده و سازمان یافته ای است که تنها دانش آموزان را برای کسب موفقیت در امتحانات پایان سال کمک می کند، در حالی که زندگی واقعی بسیار پیچیده و مستلزم ایفای نقش های زیاد و گاه متفاوت توسط افراد است. پس باید روش های نو و کارآمدی را برای آموزش یافت. هارگریوز معتقد است که رویه های سنتی انتقال دانش از طریق متن، ورقه و تمرین و مانند آن، دیگر توجه جوانان را که در جهان اشباع شده از رسانه ها به سر می برند، به خود معطوف نمی کند. (ادیبی سده، 1385) ضمن این که ورود فناوری به مدارس، آموزش و یادگیری بیش تر و بهتر را نتیجه می دهد. اغلب محققان معتقدند این تحول منجر به تغییر یادگیری معلم مدار به رویکرد دانش آموزمدار می شود. استولمن معتقد است کاربرد رایانه وضعیتی را ایجاد می کند که تاکید بیش تری بر یادگیری دانش آموز می شود، مثلا استفاده بیش تر از آموزش در گروه کوچک دانش آموزان و تغییر نقش معلم از ناشر اطلاعات به آسان کننده فرایند کسب اطلاعات، از نتایج ورود فناوری های جدید در آموزش و پرورش است. (ادیبی سده، 1385) همچنین مطالعات نشان می دهد موثرترین کاربرد فناوری اطلاعات آن است که معلم و برنامه های نرم افزاری ، فهم و فکر دانش آموز را به چالش می کشاند و این کار از طریق شرکت تمامی دانش آموزان در بحث کلاس با استفاده از وایت برد، تعامل و یا کار دانش آموزان با رایانه به صورت فردی و گروه های دو نفره صورت می گیرد. (غفاری، 1388) آمار بیانگر این مطلب است که 60 % از وقت فراگیران در مدارس ابتدایی و 90 % در دوره های بالاتر و دانشگاه ها صرف گوش دادن می شود. مخاطبان فقط قسمت ناچیزی از آنچه را که شنیده اند (حدود 3/1 تا 5/1 درصد)، به خاطر می سپارند . افراد بالغ به طور متوسط قادر به حفظ کردن50 % مطالب در ذهن خود هستند و حدود دو ماه بعد، این میزان به نصف نیز کاهش خواهد یافت.