ساختار سازمانی نهاد آب برای رفع بحران آب ایران

کشور ایران با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی خود، همچون بسیاری از کشورهای منطقه ی خاورمیانه و شمال آفریقا، در وضعیت مناسبی از لحاظ تامین آب قرار ندارد. منابع آبی به اندازه ی کافی روی کره زمین وجود دارد، بزرگ ترین مشکل، سوء مدیریت بر این منابع است و مدیریتی موثر لازم است تا آب مورد نیاز را میان مناطق کم آب تقسیم کند. در کشور ما نیز برای دسترسی دایمی به آب سالم و یا به عبارت دیگر امنیت آب، لازم است تا یک برنامه ی جامع مدیریتی برای منابع موجود و همچنین تهیه ی منابع جدید تنظیم شود که تمام ابعاد مربوط به عرضه و تقاضای آب را بررسی کند و برای آینده ی آن برنامه ریزی دقیقی انجام دهد. از مشکلات سازمان های دولتی و یا حتی خصوصی در ایران دخالت، اظهارنظر، پارتی بازی و رانت است. در این سازمان ها معمولا از طرف مقامات اعمال نفوذ شده و بدون اینکه طرحی از نظر فنی بررسی شود، به دستور و سفارش مقامی اجرا می شود. در اینگونه موارد هزینه ها نسبت به منافع طرح، بسیار بیشتر است و هیچ توجیه اقتصادی ندارد. پیشنهاد موجود برای این منظور، گردهمایی جمعی از متخصصان و پژوهشگران حوزه های مربوطه، جهت بررسی وضعیت کلی آبی ایران و ارایه راه حل های مدیریتی کارآمدتر است تا وضعیتی ترسیم شود که در آن مشکلی به نام خشکسالی، حتی در بدترین شرایط وجود نداشته باشد و تمام افراد جامعه به حداقل آب مورد نیاز دسترسی داشته باشند. در این پژوهش، ابتدا وضعیت فعلی و میزان عرضه و تقاضای آب، حوزه های آبریز و میزان منابع موجود از جمله قنات ها، چاه ها، سدها و ... شرح داده شده است و بر اساس آن وضعیت آب ایران در وضعیتهای عادی، خشکسالی و ایده آل بررسی می شود. راه حل های پیشنهادی در دو دسته کلی تامین آب و صرفه جویی در منابع موجود ارایه می شود و با توجه به شناسایی نواحی مختلف ایران و میزان آب مورد نیاز در هر بخش، راهکار متناسب با آن منطقه ارایه می شود و میزان آب تولیدی، منافع و هزینه ها مورد ارزیابی قرار گرفته و تلاش می شود تا با تنظیم برنامه ای جامع، در هر منطقه از ایران با توجه به شرایط منطقه، راهکار مناسب با بیشترین منفعت و کمترین میزان آلودگی و هزینه ارایه شود. برای نیل به این اهداف، احداث پژوهش کدهای تخصصی توصیه میشود تا متخصصان و پژوهشگران حوزه های مختلف با گردهمایی داوطلبانه و تبادل اطلاعات، برنامه ای جامع برای مدیریت تمام منابع کشور و مصرف آینده تنظیم کنند. در پایان تشکیل نهاد رفع بحران آب، با هسته مرکزی شامل بخش های منابع انسانی، حقوقی، جامعه شناسی، سیاسی، محیط زیست، تکنولوژی، اقتصادو بخش های فنی همچون نمک زدایی، آبیاری و زهکشی، ساختمان، تاسیسات آبی و ... پیشنهاد می شود.

Keywords:

ایران , رانت , خشکسالی , صرفه جویی , نهاد آب , رفع بحران کم آبی