تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو

تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو (CCHF) یک بیماری حاد عفونی ویرال Zoonotic (آربوویروسی- بونیاویریده- نایروویرس) است که با شروع ناگهانی لرز و تب و علایم آنفلوانزایی بروز می کند و پس از چند روز وارد مرحله ی خونریزی دهنده می شود و در صورت عدم تشخیص و درمان سریع و مناسب، تا 30% و گاهی بالاتر مرگ و میر دارد (میانگین در ایران: 15-12%). این از راه ذبح دام آلوده (مهم ترین راه)، گزش کنه، و یا تماس پوستی مخاطی با خون و ترشحات آلوده انسان یا حویان مبتلا منتقل می گردد. موارد ساب کلینیکال، چند برابر کلینیکال رخ می دهد. شدت بالینی بیماری از فردی تا فرد دیگر متفاوت است. بیماری CCHF از صدها سال پیش در ایران آندمیک بوده ( جرجانی- ذخیره خوارزمشاهی - 1110 میلادی) است. در شمال غرب ایان آن را به نام تب گارامیخ یا قره میخ ، به معنای ناخن سیاه می شناسند. دوره کمون CCHF یک روز تا دو هفته است. دوره مقدماتی (Pre-hemorrhagic) ناگهانی با علایم آنفلوانزایی و گوارشی بروز می کند و سه روز طول می کشد. دوره خونریزی تا چهار روز بوده که ممکن است خفیف یا شدید باشد و از هر جای بدن اتفاق بیفتد. دوره نقاهت گاهی چند ماه طول می کشد. در صورت بهبودی، هیچگونه عارضه ی ماندگار نمی گذارد و ایمنی ایجاد می کند. برابر دستورالعمل کشوری، باید هر مورد مظنون (Suspected)، به بیمارستان ارجاع شود، و اگر تبدیل به مورد محتمل (Probable) شد، به مرکز بهداشت اطلاع داده شود، سریعا در شرایط Strict Isolation بستری و درمان نیز شروع کرد. معاینه دقیق پوسن بیمار از نظر احتمال وجود کنه لازم است. درمان شمال درمانهای حمایتی (آب و الکترولیت، ترانسفوزیون خون/ پلاکت، تب بر (غیرآسپیرین)، ضد استفراغ و کنترل مداوم علایم حیاتی تا پایان وضع بحرانی) و درمان ضد ویروسی باریباویرین به مدت ده روز است. در بیماران شدیدا بدحالی که علیرغم دریافت ریباویرین، رو به وخامت می روند، به خصوص در فاز دوم بیماری ( که مکانسیم های ایمونوپاتولوژیک دخیل هستند)، کورتیکوااستروییدها (دگزامتازون ها، 10mg / m2) می توانند مفید و موثر واقع گردند. پیشگیری اصلی شامل رعایت احتیاطات استااندارد یا standard precautions است. سایر اصول پیشگیری عبارتند از: حذف ناقل (کنه) و اجتناب از تماس و گزش آن؛ پرهیز از تماس با منبع بیماری؛ کنترل آلودگی دامی (قرنطینه مرزی دامی)؛ بیماریابی و درمان؛ ایزولاسیون بیماران؛ مراقبت از موارد تماس؛ و پروفیلاکسی دارویی. در حال حاضر واکسن FDA- approved برای پیشگیری از CCHF وجود ندارد.