مقایسه مقادیر مشاهداتی بارش و برآوردهای ماهواره TRMM در استان فارس

متغیر بارش نقشی کلیدی در مطالعات ھیدرومتیورولوژی و کشاورزی دارد. به دلیل تغییرپذیری زیاد این کمیت در مکان و زمان، پایش آن درمقیاس ھای کوچک به وسیله ایستگاه ھای زمینی بسیار دشوار بوده و از این رو، استفاده از تصاویر ماھواره ای روشی توصیه شده برای دستیابی به داده ھایی با تفکیک بالاست. قبل از استفاده از این داده ھا، بایستی دقت زمانی و مکانی آن ھا ارزیابی شود. در مطالعه حاضر، داده ھای بارش روزانه 12 ایستگاه ھمدیدی و 37 ایستگاه باران سنجی برای ارزیابی محصول نسخه 7 ماھواره TRMM با مقیاس مکانی °0.25×°0.25 در استان فارس طی دوره 2011-1998 مورد استفاده قرار گرفت. ضریب ھمبستگی پیرسون، میانگین، میانه، واریانس، دامنه میان چارکی، نرمال شده جذر میانگین توان دوم خطا و اختلاف میانگین برای مقیاس ھای زمانی روزانه، ماھانه، فصلی و سالانه محاسبه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که به طور کلی، ھمبستگی معنی داری در سطح پنج درصد بین داده ھای بارش زمینی و ماھواره ای در بیشتر مناطق استان برای ھمه مقیاس ھای زمانی وجود دارد به طوری که مقدار آن برای ھمه ایستگاه ھای ھمدیدی (به جز اقلید) و باران سنجی (به جز 6 ایستگاه) در مقیاس سالانه به ترتیب بین 0/8 تا 0/95 و 0/64 تا 0/93 و برای مقیاس ماھانه به ترتیب بین 0/64 تا 0/96 و 0/5 تا 0/9 بود. کمترین و بیشترین ضریب ھمبستگی پیرسون به ترتیب در مقیاس روزانه و ماھانه مشاھده شد. مقدار نرمال شده جذر میانگین توان دوم خطا در مقیاس ھای سالانه، ماھانه و روزانه به ترتیب برابر با 0/12 تا 0/92 و 0/21 تا 1/04 و 0/79 تا 1/91 بود که کمترین و بیشترین آن در قسمت ھای غربی و جنوب شرقی استان مشاھده شد. در قسمت ھای شمال غربی استان که مقدار بارش نیز زیاد می باشد، مقدار اختلاف میانگین بارش مشاھده شده و برآوردی ماھوار برای تمامی مقیاس ھای زمانی مثبت بود. ھمچنین، برای مناطق شرقی که میزان بارش کم می باشد، مقادیر منفی اختلاف میانگین مشاھده شد. نتایج آزمون t دو نمونه ای نشان داد که اختلاف بین میانگین بارش مشاھده شده و ماھواره ای برای ماه ھای تر در 29 ایستگاه در سطح پنج درصد معنی دار نمی باشد. ھمچنین بر اساس نتایج آزمون F واریانس بارش مشاھده شده و ماھواره ای برای ماه ھای تر در 33 ایستگاه در سطح پنج درصد برابر است.

Keywords:

بارش , ماهواره TRMM , فارس