قیام سربداران تاثیر آن در شکل گیری دیگر جنبش های مردمی

جنبش سربداران که به تشکیل نخستین حکومت مردمی شیعه در قرن هشتم هجری در ایران منجر شد، از جنبه های مختلف در تاریخ سیاسی اجتماعی ایران تاثیرگذار بوده است. یکی از جنبه های این تاثیر گذاری را میتوان در جنبش های مردمی قرون هجری جستجو کرد.این مقاله در صدد است با بررسی بازتاب جنبش سربداران، به مهمترین مبارزات تاریخی مردم ایران بر ضد حاکمان ظا لم فاسد بپردازد.بدین منظور از منابع اختصاصی مانند تاریخ های عمومی، محلی پژوهش های نوین به روش کتابخانه ای اسنادی استفاده شده است. یافته ها دستاوردهای پژوهش حاضر نشان میدهد که جنبش مردمی سربداران، بازتاب وسیعی در سراسر ایران داشته به طوری که بسیاری از مردم شهرها مناطق از جمله سمرقند، کرمان اصفهان با تاسی از جنبش سربداران نام نهادن خود به عنوان سربدار، بر علیه حاکمان ظالم داخلی خارجی دست به قیام زدند که بهترین دلیل بر این مدعا، تشکیل حکومت مرعشیان در مازندران توسط سید قوام الدین مرعشی است. تشکیل این حکومت، زمینه گسترش آن را دراسترآباد (به رهبری سادات هزار جریب) گیلان (به رهبری سادات آل کیا) در پی آورد. حروفیان مشع شعیان نیز با الگو گرفتن تقریبی از جنبش سربداران توانستند بر ضد حاکمان دست به قیام بزنند. در نهایت صفویان از اندیشه های سیاسی اجتماعی جنبش های شیعی پیش از خود تاثیر پذیرفته در پرتو بیداری مردم توانستند ایران را یکپارچه کرده حکومت شیعی را در کل ایران برقرار سازند.

Keywords:

سربداران , جنبش , تشیع , بازتاب