دولت شهر سبزوار عصر سربداران توسعه ایده یولوژیک شهر قرون وسطی

تاریخ ایران اسلام در دوره قرون وسطی، خاطره ظهور سقوط چندین دولت شهر را در خود دارد. پدیده تاسیس دولت شهرها در ایران به دو قرن پس از سقوط ساسانیان میرسد که در نقاط مختلف امپراطوری ساسانی حکومتهای محلی تاسیس شد. اهداف مشترک آنها تامین خواسته های سیاسی مذهبی ملی مردم ایران بوده است. ایران، پس از سقوط دولت ایلخانی نیز صحنه تاسیس دولتهای محلی است. هرات، سیستان، سبزوار، نیشابور، تبریز یزدو چند شهر بزرگ دیگر شاهد تاریخی بر پایی دولت شهرهای ایرانی است که دولتهای محلی، بر آنها حکومت کردند. دولت محلی سربداران 1337 /738)م 1385 788م) از جمله دولتهای ایرانی سده های میانه است که قدرت آن از مردم بود. سربداران در 738 هجری در سبزوار روی کار امدند دوازده تن از امرای محلی خاندانهای شیعی، پنجاه سال در محدوده شمال شرق ایران در این دولت شهر حکومت کردند. تاریخ اسلام در عصر این دولت محلی شاهد شکوفایی فرهنگ تمدن اسلامی در زمینه حقوق فقه اسلامی، ادبیات، عرفان تصوف شهرسازی است. تنها ایده یولوژی تشیع مبتنی بر مکتب عرفانی تشیع دوازده امامی، خاستگاه مذهبی سیاسی اجتماعی دولت شهر تمدن شهر سبزوار است. پژوهش های شهرشناسی دوره مدرن ومعاصر از جمله دیدگاه های ماکس وبر بروک، انواع خاستگاه های اقتصادی وسیاسی مذهبی نظامی در پیدایش توسعه شهر ها را مورد بررسی قرار داده اند بر اهمیت خاستگاه اقتصادی پیش از خاستگاه های دیگر تاکید کرد هاند. پژوهش میان رشته ای حاضر براساس مصادر تاریخ اسلام دیدگاه های علوم جامعه شناسی سیاسی، جایگاه ایده یولوژی را در نمونه دولت شهر سبزوار دوره سربداران را بررسی کرده است نشان داده است که خاستگاه ایده یولوژی پیش از خاستگاه اقتصادی در پیدایش توسعه ظهور مجدد شهر ها در قرون وسطی نقش داشته است.

Keywords:

سربداران , دولت شهر , قرون وسطی , دولت محلی , ایده یولوژی , تشیع , بیهق