بررسی و تحلیل بازتاب های ادبیات عامیانه در روحالارواح فی شرح اسماء ملک الفتاح و لغت موران و مقایسه ی آنها با یکدیگر

ادبیات عامیانه گرایشی از ادبیات است که برآمده از توده ی مردم و جامعه است و در کنار ادبیات کلاسیک رشدیافته است. از جمله مباحثی که در آن مطرح است کنایه، ضربالمثل، تکرار، تضاد و ... است. نمودهای ادبیاتعامیانه در متون عرفانی، در سطح های مختلف وجود دارد. تحلیل و نقد و مقایسه ی این نوع ادبی و بازتاب هایآن در آثار از جهاتی سودمند است. هم به بازشناسی ادبیات عامیانه در متون یاری می نماید و هم یکی از عواملتاثیرگذار در متون عرفانی را که از جهت تربیتی بسیار سودمند است؛ معرفی می کند. نیز برای دریافت سطحیبرتر از ادراک نسبت به متون و ادبیات عامیانه مفید است. روحالارواح، از آثاری است که به لحاظ دارا بودنمولفه ها، در ضمینه ی ادبیات عامیانه بسیار غنی است و لغت موران نیز در سطحی محدودتر و میزانی کمتر ازاین نمودها برخوردار است.در این پژوهش، این دو اثر عرفانی، از جهت نمودهای ادبیات عامیانه، تحلیل و مقایسه شده اند. بدین جهت،مباحث بیان، بدیع، معانی، در هر دو اثر بررسی و مقایسه می شود. دیده میشود که سمعانی کلیه ی این بازتاب-ها را در اثرش بطور کامل متجلی ساخته است و سهروردی نیز به جهت هدف متفاوتی که داشته است؛ درسطحی متوسط چنانکه مطلوب وی بوده است؛ از این نمودها بهره جویی کرده است. از این جهت، هر کدام ازنمودها مثلا ضرب المثل ها، برای توضیح مسایل گوناگون اخلاقی اجتماعی استفاده شده اند و عناصر بلاغی برایجانشین ساختن بهتر مطالب در ذهن مخاطب بکار رفته اند.

Keywords:

ادبیات عامیانه , روحالارواح فی شرح اسماء ملک الفتاح , لغت موران , سمعانی , سهروردی