تاثیر کودتای 28 مرداد بر سقوط رژیم پهلوی

کودتا و انقلاب به عنوان رخدادهای بزرگی محسوب می شوند که این قابلیت را دارند در یک کشور تغییرات بنیادین و ساختاری سیاسی و اجتماعی پر دامنه ای را در تمامی شئون دولت ها و ملت ها پدید آورند. آنچه در مورد ایران قرن بیستم در تمامی ابعاد حائز اهمیت است وقوع یک کودتا و یک انقلاب بزرگ در فاصله زمانی ربع قرن از 1332 تا 1357 می باشد. نهضت ملی شدن صنعت نفت دومین فرصت ایران پس از انقلاب مشروطیت بود تا کشور را از وابستگی برهاند و به استقلال واقعی برساند که با کودتای مرداد 1332 و سقوط دولت ملی و مردمی دکتر مصدق به شکست انجامید. ایران پس از کودتا بار دیگر به چرخه ای از توسعه ی وابسته نیروهای اجتماعی توسط دولت سرکوب گر محکوم شد و ماند تا انقلاب سوم از راه برسد و به شیوه ی قدرتمندانه ای مبارزه ی توامان علیه دولت –که شاخصه بارز انقلاب مشروطیت بود - و علیه سلطه ی بیگانه را -که مشخصه ی دوره دکتر مصدق به شمار می رفت پیگیری کند. کودتا علاوه بر آثار و تبعات کوتاه مدت که در همان دهه ی سی در کشور رخ داد، پیامدهای دراز مدت و عمیقی نیز برجای گذاشت که کمتر به این گونه تبعات آن توجه گردید. تاکنون تحقیقی که به شکل جامع و خاص پیرامون علل سقوط رژیم پهلوی که ریشه در کودتای 28 مرداد 1332 داشته است، صورت نگرفته است. در این مقاله قصد داریم ابتدا به بررسی کودتای 11 مرداد بپردازیم سپس کلیه آثاری که در زمینه رخداد کودتای 28 مرداد و تاثیر آن بر سقوط رژیم پهلوی در سه دهه ی اخیر به رشته ی تحریر درآمده است را ذکر نمائیم. در پایان نیز نتایج و تبعات و پیامدهای کوتاه مدت و بلندمدت کودتای 28 مرداد در بستر تحولات سیاسی، اجتماعی، نظامی و تاثیر آن برسقوط رژیم پهلوی را در دستور کار تحلیل و بررسی خود قرار می دهیم.

تاثیر کودتای 28 مرداد بر سقوط رژیم پهلوی Keywords:

کودتا , 28 مرداد , سقوط رژیم پهلوی , تحولات ایران , انقلاب اسلامی