استفاده از پر پرندگان به عنوان پایشگر آلودگی فلزات سنگین

استفاده از پرندگان به عنوان شاخص زیستی برای سنجش آلودگی محیطزیست از دهه 1960 آغاز شد، زمانیکه شواهد بسیار نشان داد که پرندگان نسبت به تغییراتی که توسط بشر در محیطزیست ایجاد میشود، بسیار حساس هستند. برخی از فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیولوژیکی از جمله عادات غذایی، رشدونمو، تولیدمثل، پوستاندازی و مهاجرت ممکن است در غلظت فلزات و توزیع آن ها در بدن پرندگان اثر بگذارد. پرندگان با داشتن ویژگی هایی چون توانایی زندگی در محیط های مختلف، امکان استفاده از مواد غذایی گوناگون و امکان مشاهده آسان آنها، از شاخص-های مناسب محیطی در محیط های شهری به شمار میروند. هدف از این پژوهش، استفاده از پر پرندگان به عنوان پایشگر آلودگی فلزات سنگین میباشد. استفاده از پر برای اندازه گیری میزان فلزات سنگین نسبت به سایر بافتهای پرندگان چند مزیت دارد: پرها به آسانی جمع آوری میشوند و نگهداری آنها آسان است زیرا نیاز به نگهداری در دمای پایین را ندارند. پر بافتی غیرمخرب است و به علاوه میتوان آن را از پرنده زنده بهدست آورد، که این خود خاصیت ویژهای برای گونه های کمیاب است. پر میتواند نقش ذخیره و حذف فلزات سنگین را ایفا نماید. مقدار فلز سنگین موجود در پر، میزان فلز موجود در خون پرنده را هنگام شکلگیری و رشد پر نشان میدهد. با توجه به اینکه آلودگیهای خارجی در مورد بسیاری از عناصر ممکن است میزان غلظت فلزات را در پر پس از شکل گیری تغییر دهند، در نتیجه میزان فلزات سنگین در بخش هایی از پر که بیشتر در معرض آلودگیهای خارجی هستند (بهعنوان مثال آلودگیهای موجود در هوا) افزایش مییابد. بنابراین بایستی تمامی فاکتورهایی که ممکن است روی میزان فلزات در پر که در نتیجه آلودگی های خارجی است در هنگام آنالیز نمونه ها مد نظر قرار گیرد.

Keywords:

فلزات سنگین , پرندگان , شاخص زیستی , پر