بررسی و ارزیابی تغییرات مکانی متغیر های کیفی آب زیرزمینی جنوب دشت قروه و دهگلان با استفاده از روش های زمین آمار

در سال­های اخیر استفاده بیش از حد از آب­های زیرزمینی سبب افت سطح ایستابی و کاهش کیفیت آب­های زیرزمینی شده است. بنابراین بررسی کیفی منابع آب زیرزمینی جهت مدیریت بهره­برداری منابع آب و تعیین الگوهای کشت بهینه و اقتصادی ضروری است. روش­های زمین­آمار از ابزارهای مناسب و پرکاربرد برای پایش متغیرهای کیفی هستند. در این راستا تغییرات مکانی متغیرهای کیفیNa+ ،TH ،EC ،SAR ،Cl- ،SO42- ،Mg2+ ،PH ،TDS  وK+  مربوط به 70 حلقه چاه آبخوان جنوب دشت قروه و دهگلان واقع در استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. دوره آماری داده­های مورد استفاده در این پژوهش مربوط به سال­های 1391-1363 می­باشد. پس از تجزیه و تحلیل تغییرنما در نرم­افزار GS+، درون­یابی داده­ها با استفاده از سه روش کریجینگ معمولی، کریجینگ ساده و وزن­دهی عکس فاصله با توان­های 1، 2 و 3 انجام شد. نتایج نشان داد که نیم­تغییرنمای همه جهته برای کلیه متغیرها تقریبا همسان­گرد می­باشد. همچنین نتایج نشان داد که روش­های کریجینگ معمولی و کریجینگ ساده در تخمین اکثر متغیرهای کیفی خطای کمتری داشته­اند. مقادیر آماره میانگین خطا (ME) در روش­های کریجینگ نزدیک به صفر بوده که نشان­دهنده وجود حداقل اریب در تخمین­ها است. همچنین طبقه­بندی کیفیت آب از نظر شولر و ویل کاکس انجام شد که  نتایج نشان داد، اکثر چاه­ها در محدوده­ی خوب و تعداد کمی در محدوده­ی متوسط و بد قرار گرفتند. نتایج پهنه­بندی نشان داد کیفیت آب زیرزمینی در قسمت­های غربی، جنوب و جنوب­شرقی بهتر از سایر بخش­ها بوده است. بنابراین جهت بهبود وضعیت کیفی آبخوان در مناطق با کیفیت آب نامطلوب لازم است مدیریت کاهش مصرف و تغییر الگوی کشت اعمال گردد.

Keywords:

واژه های کلیدی: آب زیرزمینی , پهنه بندی کیفیت , زمین آمار , قروه و دهگلان