برای معرفی تئوریهای ریاضی و آماری مرگ و میر باید طرحهای مربوط به توصیف ویژگیها و قوانین عمومی مرگ و میر و همچنین روشهای محاسبه را شناخت. مطالعه یک مدل مرگ و میر میتوانند ما را در روند مرگ و میر در گذشته و همچنین بدست آوردن مدلی برای پیشبینی وقایع آینده یاری دهد. مدلهای ارائه شده غالباً همبستگی بین سن و مرگ و میر را نشان میدهد و تا وقتی در این مدلها سن به عنوان یک متغیر مطرح میشود، تئوریهای مرگ و میر به عنوان یکی از وجوه تئوری سن (aging) در نظر گرفته میشود.
شاید اولین مدل ریاضی مرگ و میر مدل کامپرتز است (Gom Pertz) که در سال 1825 میلادی منتشر شد. این مدل عمدتاً رابطه مرگ را با سن نشان میدهد. با توجه به این که فرض کامپرتز بر این اصل استوار بوده که قدرت انسان با بالا رفتن سن در مقابله با مرگ کاهش مییابد، این مدل یک تابع نمایی است.
مدل کامپرتز در سال 1860 توسط مک هام (Mage ham) کاملتر و بالاخره (Perks) مدل کامپرتز و مک هام را کامل نموده و مدل بهتری را ارائه نمود.
ارائه مدلهای ریاضی مرگ و میر بر اساس عوامل ژنتیکی یکی دیگر از مباحث تئوریهای مذکور است، به عبارت دیگر علاوه بر دخالت متغیرهای سن اگر عوامل ژنتیکی را نیز در نظر بگیریم، اینگونه مدلها پدید میآیند و بالاخره ارائه مدلهای استوکاستیک، حد مطلوب ارائه مدلهای مرگ و میر است زیرا منطبق با مشاهدات آماری در زمینه مرگ و میر و عوامل آن میباشد.
در این مقاله که هدف معرفی تئوریهای مرگ و میر است ابتدا به یک سری قراردادها و تعاریف که معمولاً در جداول مرگ و میر وجود دارد اشاره خواهد شد.