تاثیر مبانی فکری سید احمدخان هندی بر اندیشه های تفسیری وی

اشغال هندوستان توسط انگلیسی ها و شکست مسلمانان در انقلاب 1875م، شرایط نامطلوبی را بر مسلمانان هند تحمیل کرد. همین امر، جنبش های اصلاحی ازجمله حرکت اصلاح گرایانه سید احمدخان را در پی داشت. احمدخان در جهت آشتی علم و دین، با رویکردی نوگرایانه تفسیر القرآن هو الهدی و الفرقان را نگاشت. وی نسبت به هم عصران خود دارای مبانی فکری متفاوتی بود که منجر به تفسیر متفاوت قرآن شد؛ از این رو واکاوی مبانی فکری وی و زمینه های شکل گیری آن، مهم ترین مساله این پژوهش است که با روش توصیفی- تحلیلی سعی در پاسخ به آن دارد. قرآن بسندگی، تجربه گرایی در تفسیر قرآن و عرفی دانستن زبان قرآن، به عنوان مهم ترین مبانی فکری احمدخان از دستاوردهای پژوهش حاضر است. این نوع نگرش تحت تاثیر شرایط اجتماعی- سیاسی آن روزگار شکل گرفته و بر آرای تفسیری احمدخان اثر گذاشته است. بر این اساس، معجزه، وحی، نبوت، ملائک و سایر مفاهیم غیرمادی به کار رفته در قرآن کریم را تاویل کرده و تاویل ها را بر مبنای مطابقت نظام تشریع با نظام تکوین توجیه کرده است.

Keywords:

سید احمدخان هندی , قرآن بسندگی , تجربه گرایی , تاویل گرایی , زبان قرآن