پایش مکانی زمانی تغییرات دمای سطح و ارتباط آن با تغییرات کاربری اراضی در بازه زمانی 1394-1364 مطالعه موردی: شهر آمل

طی دهه های گذشته سطح طمین دستخوش تغییرات فراوانی ناشی از فعالیت های انسانی از جمله تغییرات کاربری اراضی و توسعه شهرها شده است. این تغییرات گسترده انسانی، پیامدهای ناخواسته و ناخوشایندی همچون افت کیفی محیط زیستی را به همراه دارد که سرانجام به کاهش کیفیت زندگی منجر می شود. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی و تغییرات دمای سطح بری محدوده شهر آمل و حومه آن طی بازه زمانی سال های 1394-1364 می باشد. برای این منظور در این پژوهش از تصاویر چند زمانه لندست 5 و 8، محصول بخار آب مودیس و داده های زمینی استفاده شده است. برای محاسبه دمای سطح زمین از الگوریتم تک باندی و برای طبقه بندی تصاویر از الگوریتم بیشترین شباهت استفاده شده است. میانگین دمای کاربری های مختلف در تمام سال ها بررسی و ارتباط بین دمای سطح و شاخص پوشش گیاهی تحلیل شده است. سپس تغییرات کاربری اراضی و دمای سطح زمین بررسی و در نهایت رابطه بین تغییرات کاربری اراضی با دمای سطح منطقه طی بازه زمانی مورد مطالعه تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که تغییرات کاربری اراضی به نحوی بوده که اراضی ساخته شده با رشد 78 درصدی و اراضی کشاورزی با کاهش چشمگیری مواجه شده اند. بین دمای سطح با شاخص پوشش گیاهی ارتباط معکوس با ضریب همبستگی بالا وجود دارد. در تمام سال ها کاربری اراضی ساخته شده بیشترین و کاربری های فضای سبز و کشاورزی کمترین میانگین دمای سطح را دارند. بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی و تغییرات دمای سطح نشان می دهد که تبدیل دیگر اراضی به اراضی ساخته شده بیشترین تغییرات دما در حدود 7 درجه رو به همراه داشته است. نتایج پژوهش اهمیت برنامه ریزی و مدیریت برای حفظ اراضی کشاورزی و فضای سبز و جلوگیری از تبدیل آن ها به اراضی ساخته شده را نمایان می سازد. برای این منظور استفاده از فن آوری سنجش از دور بسیار کارا و موثر می باشد.

Keywords:

دمای سطح زمین , الگوریتم تک بندی , شاخص پوشش گیاهی , کاربری اراضی , سنجش از دور