موقعیت نسبی سیستان در نقش آفرینی دیروز و بهره گیری از آن برای بازآفرینی فردا

سیستان سرزمینی است که به داشتن نعمت و فراوانی در گذشته شهرت دارد. اطلاق مدینه العذرا، انبار غله آسیا و سبد نان خراسان به این شهر نمونه هایی از آن است. این سرزمین پس از حمله امیر تیمور گورکانی و شاهرخ 812) و 785 هجری) در مسیر نزولی رشد و توسعه قرار گرفت که با تقسیم (1872) به دو واحد سیاسی سیستان ایران و افغانستان و جدایی دو حوضه آبگیر و آبریز، این روند شدت گرفت، به گونه ایکه در نوشته های محققان سده بیست 1904-1905) م.) در سیستان ایران تنها 328،19 خانوار با فقر شدید ساکن بودند، حتی شهر سه کوهه به عنوان مرکز سیاسی و نصیرآباد به عنوان شهر نوبنیاد (دولتشهر) نیز فاقد هرگونه امکانات و خدمات بودند. با وقوع خشکسالی در سال 1378-1377 که هنوز هم ادامه دارد وضعیت منطقه و ساکنان آن بحرانی شد که میشود از آن به فاجعهای درحال تکوین یاد کرد، چنانکه جهتگیریهای دولت، طی چنددهه گذشته نتوانسته است جهت این روند را تغییر دهد. نتایج این پژوهش نشان میدهد موقعیت نسبی سیستان نقش مهمی در رونق و شکوفایی آن با تجارت و بازرگانی داشته است؛ به گونه ایکه این نقش در دوره معاصر از دید قدرتهای بزرگ بریتانیا و روسیه پنهان نمانده است. حضور این دو قدرت در اوایل سده بیست در زابل با ایجاد کنسولگری، بر این ادعا صحه میگذارد. ازاین رو نمیتوان سیستان را صرفا0 با تکیه بر پیشینه تاریخی مبتنی بر کشاورزی و تولید غله توسعه بخشید. درمقابل براساس همان شواهد تاریخی میشود با مبادله کالا برای حفظ و پایداری سیستان گام برداشت.

Keywords:

موقعیت نسبی , سیستان , ایران , تجارت , نقش آفرینی.