نگرشی بر اصطلاحات مدیریتی – ساختاری قنات (منطقه مورد مطالعه: بیرجند، روستای چهکند مود)

ایران در منطقه ای با آب و هوای خشک و نیمه خشک قرار دارد. به همین دلیل این منطقه را با کمبود آب مواجه کرده است، از این رو برای حل این مشکل، راه حلی برای بهره وری از آبهای زیرزمینی انجام گرفت که یکی از راه حل های انجام شده در مورد حل این مسئله، ایجاد قنات می باشد. قنات یکی از هزاران یادگار قدیمی است که توسط دانشمندان و مهندسان ایرانی ابداع شده است و یک دانش بومی مهم به حساب میآید. فراموشی اصطلاحات قنات با گویش محلی خاص هر منطقه، یکی از موضوعات مهم و دارای ارزش است. یکی از شیوه های بهره وری از آب چاه ها، قنات می باشد که درصد قابل توجهی از نیاز آبی آن منطقه را برطرف می کند اما این میراث ماندگار امروزه در حال فراموشی است. همچنین فراموشی اصطلاحات و واژه های به کار رفته در این حوزه با درصد بالایی همراه است. در این پژوهش به نگرشی درباره ساختار و اصطلات محلی روستای چهکند مود واقع در استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. در این پژوهش سعی شده است اطلاعات و اصطلاحات قنات مربوط به همان منطقه با مصاحبه از مقنیان و افراد خبره در این زمینه، جمع آوری و ارائه شود. کلماتی مانند فنجان، تاس، سهم، نیم رن، طاقه و... از واژه های کاربردی در روستای مورد مطالعه در این زمینه می باشند. از این مقاله می توان نتیجه گرفت گسترش آداب و فرهنگ در ایران، باعث ایجاد یک فرهنگ و لغت از اصطلاحات و لهجه های مختلف شده است. این اصطلاحات با توجه به تفاوت فرهنگی که در هر شهر و روستا وجود دارد، متفاوت است.

Keywords:

قنات , فرهنگ آبیاری , چهکند مود , خراسان جنوبی