اولویت بندی شاخص ها و معیارهای موثر در توسعه پایدار منابع طبیعی منابع طبیعی کشور

در حال حاضر، ایران با وجود داشته های فراوان طبیعی و انسانی، میزان بهره وری در بخش های مختلف منابع طبیعی در حد مطلوبی نیست. با توجه به تخریب منابع طبیعی، لازم است مدیریت صحیحی بر این منابع اعمال شود. به منظور اعمال مدیریت مناسب بر منابع طبیعی ابتدا لازم است معیارهای موثر مورد بررسی و موثرترین و مهم ترین آنها تعیین شود. در این پژوهش، با تشکیل کمیته خبرگان 30 نفره از بخش های اجرایی تحقیقاتی و دانشگاهی و مدل برنامه ریزی راهبردی (استراتژیک) SWOT معیارهای تاثیرگذار در توسعه پایدار منابع طبیعی شامل مدیریت و ساختار سازمانی، مسائل اقتصادی منابع طبیعی، مسائل بوم شناسی و عوامل محیطی و مسائل اجتماعی و فرهنگی منابع طبیعی تعیین، و برای هر معیار نیز شاخص های تاثیرگذار مشخص شدند. سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP مهم ترین و تاثیرگذارترین معیارها و شاخص های موثر بر مدیریت پایدار منابع، منابع طبیعی شناسایی شد. بر این اساس، بین چهار معیار بررسی شده، سهم معیار ساختار سازمانی و مدیریت منابع طبیعی، 38 درصد است. با توجه به وزن های بدست آمده، ترتیب و اولویت هر کدام از عوامل موثر بر الگوی مدیریت پایدار منابع طبیعی، مشخص شد. رتبه بندی معیارها و شاخص ها می تواند زمینه ای برای توسعه و انتخاب راهبرد مدیریت پایدار منابع طبیعی کشور باشد. با استفاده از مدل Expert Choice معیارها و شاخص های پرسشنامه هایی که ضریب ناسازگاری کمتر از 0/1 داشتند، برای وزن دهی انتخاب شدند میزان نرخ سازگاری کلی مدل برای معیارهای مدیریت و ساختار سازمانی منابع طبیعی، مسائل اجتماعی فرهنگی منابع طبیعی، مسائل بوم شناسی وعوامل محیطی منابع طبیعی و مسائل اقتصادی منابع طبیعی به ترتیب 0/01، 0/01، 0/01، 0/03 است. از جمع بندی نتایج تحقیق حاضر که حاصل تحلیل نظرات خبرگان منابع طبیعی است و همچنین تحولات گذشته و اخیر می توان به یقین گفت که تنها رهیافت توسعه پایدار منابع طبیعی که به دنبال آن اقتصادی پایدار و امنیت غذایی کشور را برای نسل های بعد حفظ می کند، ارتقای جایگاه سازمانی منابع طبیعی و محیط زیست کشور است.

Keywords:

خبرگان , جایگاه سازمانی , مدیریت جامع , کشور