برآورد بارش های طراحی کوتاه مدت برای حوزه های آبخیز با استفاده از روش های زمین آماری، مطالعه موردی: ناحیه جنوب آذربایجان غربی

ایستگاه های ثبات، بارندگی را به صورت نقطه ای اندازه گیری می کنند که ممکن است آن ایستگاه مرکز بارندگی نباشد و زمانی که اطلاعات کافی برای بارندگی منطقه ای و برآورد آن موجود نباشد، لازم است علاوه بر تغییرات زمانی، تغییرات مکانی بارندگی نیز بررسی شود. برای این کار دسته منحنی های عمق، مساحت و تداوم بارندگی DAD در پایه های زمانی مختلف تهیه می شوند. با بررسی و ترسیم این منحنی ها در هر منطقه برآورد مطلوب از میزان بارش بدست می آید. از این رو مطالعات DAD برای ناحیه جنوبی استان آذربایجان غربی با مساحت 17410 کیلومترمربع انجام شد. تعداد ایستگاه های مورد استفاده 50 ایستگاه باران سنجی و پنج ثبات می باشد که از بین آن ها تعداد 9 رگبار فراگیر و حداکثر برای منطقه مورد مطالعه انتخاب و استخراج و گراف بارش تجمعی آن ها ترسیم شد. از روی ایستگاه های ثبات، بارش های 3، 1، 6، 9، 12، 18، 24 ساعته برای ایستگاه های معمولی استخراج شد. دراین مطالعه، از روش های گرادیان بارش- ارتفاع و روش های ژئواستاتیستیکی 2 مانند روش های کریجینگو میانگین متحرک برای برآورد عمق بارندگی در حوزه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی این روش ها از دو پارامتر آماری متوسط خطای انحراف MBE و متوسط خطای مطلق MAE استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد روش میانگین متحرک نسبت به سایر روش ها دارای میانگین خطای مطلق کم تری بوده پس انتخاب شد. برای هربارش سطح بین خطوط هم باران، مساحت افزایشی، حجم بارش خالص حجم بارش تجمعی و متوسط حداکثر بارش مشخص شد. منحنی اولیه DAD برای هر بارش ترسیم شد. نتایج نشان داد که در تداوم بارندگی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 ساعته همواره با افزایش مساحت تحت پوشش بارش، مقدار بارش کاهش می یابد. بارش در هفت تداوم 1، 6، 3، 9، 12، 18 و 24 ساعته به ترتیب در مساحت های بالاتر از یک کیلومترمربع اتفاق می افتد و حداکثر عمق بارش در مساحت مذکور برای تداوم های یاد شده به ترتیب 2/3، 9/13، 15/80، 36/88، 40/20، 59/37، 49/75 میلی متر است.

Keywords:

کریجینگ , گرادیان بارندگی , متوسط خطای انحراف , میانگین متحرک , منحنی تجمعی , آذربایجان غربی